Küresel hisse piyasaları, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) eylül toplantısında atacağı adımlara ait devam eden belirsizliklerle negatif bir seyir izlerken, gelecek hafta gözler Jackson Hole İktisat Siyaseti Sempozyumu’nda Fed Lideri Jerome Powell’ın para siyasetine ait bildirileri ile birlikte ağır bilgi gündemine çevrildi.
ABD’de enflasyon ve resesyon ikilemi sürerken, piyasalardaki fiyatlamalar da zorlaşıyor.
Fed’in hafta içinde açıklanan temmuz ayı toplantı tutanaklarında ekonomik görünümdeki süratli değişim ve Fed üyelerinin karar almalarını zorlaştıran ekonomik çerçeveye vurgu yapıldı.
Tutanaklar, ülkede enflasyonun değerli ölçüde düşene kadar faiz artırımlarının devam edeceğini ve faiz artışlarının suratının gelen bilgilere bağlı olacağını ortaya koyarken, Fed yetkililerinin enflasyon baskılarının azaldığına dair bugüne kadar çok az ispat olduğu konusunda hemfikir olduğuna işaret edildi.
Buna rağmen, tutanaklarda gecikmeli tesiri olan para siyasetiyle daima değişen ekonomik çerçevede gereğinden fazla sıkılaşmaya gidilmiş olabileceğine yönelik risklerin bulunduğuna yönelik ikilemlerin de yer alması, piyasalarda fiyatlamaları zorlaştırdı.
Minneapolis Fed Lideri Neel Kashkari de iktisadın hala güçlü olduğunu ve enflasyonu aşağı çekmek için acil biçimde faiz artırmaya devam etmeleri gerektiğini söyledi.
Kansas City Fed Lideri Esther George ise gelecekteki faiz artışlarının ne büyüklükte olacağının hala tartışılan bir husus olduğunu lisana getirdi.
San Francisco Fed Lideri Mary Daly de açıklamalarında, enflasyona karşı zafer ilan etmek için şimdi çok erken olduğunu yineledi. Faiz oranında yıl sonuna kadar yüzde 3’ün biraz üzerine çıkılması gerektiğini savunan Daly, eylül ayı için 50 yahut 75 baz puanlık faiz artışının makul olduğunu kaydetti.
Richmond Fed Lideri Thomas Barkin ise eylüldeki toplantıda alınacak faiz artışı kararının büyüklüğünü belirlemek için hala gereğince vakit olduğunu söyledi.
Söz konusu gelişmelerle para piyasalarındaki fiyatlamalarda kararsızlık öne çıkmaya devam ederken, Fed’in eylülde yüzde 55 ihtimalle 50 baz puan, yüzde 45 ihtimalle 75 baz puan faiz artıracağı iddia ediliyor.
ABD tahvil piyasalarında da bu hafta satış yüklü bir seyir izlenirken, kimi varlıklarda aykırıya dönen getiri eğrisi resesyon endişelerini beslemeyi sürdürüyor.
ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi bu hafta yaklaşık 13 baz puan yükselirken, 2 yıllık tahvil faizi ortasında bir orta 41 baz puana kadar çıkan fark yaklaşık 25 baz puana geriledi. ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi ile 3 aylık hazine bonosu ortasındaki fark ise 30 baz puanda bulunuyor.
Brent petrolün varil fiyatı, haftayı yüzde 1.7 azalışla 95.5 dolardan tamamlarken dört haftalık yükseliş eğilimini sonlandıran altının ons fiyatı ise yüzde 3 düşüşle 1.747 dolara indi.
ABD’DE MAKROEKONOMİK BİLGİLER KARIŞIK İŞARETLER VERMEYE DEVAM EDİYOR
ABD’de hisse piyasaları bu hafta negatif bir seyir izlerken, makroekonomik datalar karışık sinyaller vermeyi sürdürdü.
Fed yetkililerin kelamla yönlendirmelerinden de eylül ayındaki para siyaseti adımlarına ait net bir ileti alınamaması, gözleri Fed Lideri Powell’ın cuma günü Jackson Hole İktisat Siyaseti Sempozyumu’nda yapacağı açıklamalarına çevirdi.
Powell’ın açıklamalarında enflasyon ve resesyon ikileminde kalan piyasalara Fed’in muhtemel para siyaseti adımlarına ait ipuçları beklenirken, kelam konusu açıklamaların piyasalarda oynaklığı artırabileceği varsayım ediliyor.
Ülkede açıklanan makroekonomik bilgilere nazaran, ikinci el konut satışları, temmuzda düşüşünü altıncı aya taşıyarak aylık bazda yüzde 5,9 azalışla Mayıs 2020’den bu yana en düşük düzeye geriledi.
İlk kere işsizlik maaşı müracaatında bulunanların sayısı, 13 Ağustos ile biten haftada evvelki haftaya kıyasla 2 bin kişi azalarak 250 bine indi. Piyasa beklentilerinin tersine düşüş kaydeden işsizlik maaşı müracaatları, iş gücü talebinin sağlam kalmaya devam ettiğine işaret etti.
ABD’de perakende satışlar, temmuzda artış beklentilerinin bilakis değişim göstermezken, ülkenin büyük alışveriş mağazalarından Target’ın ikinci çeyrekteki karı, tüketicilerin yüksek enflasyon nedeniyle isteğe bağlı harcamalardan kaçınmasıyla yaklaşık yüzde 90 düşüş gösterdi.
ABD’de sanayi üretimi, temmuzda aylık yüzde 0,6 ile beklentilerin üzerinde arttı. Birebir devirde imalat endüstrisi üretimi de aylık yüzde 0,7’lik artışla varsayımları aştı.
Ülkede konut başlangıçları ise temmuzda yüzde 9.6 azalışla 1 milyon 446 bine gerileyerek, Şubat 2021’den bu yana en düşük düzeye indi. İnşaat müsaadeleri de temmuzda aylık bazda yüzde 1,3 azalarak 1 milyon 674 bine geriledi.
Yüksek mortgage (konut kredisi) oranları ve materyal fiyatları nedeniyle konut inşaatında yaşanan sert düşüş, konut piyasasının yılın üçüncü çeyreğinde daha da daralabileceğine yönelik kaygıları destekliyor.
Söz konusu gelişmelerle S&P 500 endeksi haftalık bazda yüzde 1.21, Nasdaq endeksi yüzde 2.62 ve Dow Jones endeksi yüzde 0.16 paha kaybetti.
22 Ağustos ile başlayan haftanın bilgi takviminde, pazartesi Chicago ulusal aktivite endeksi, imalat sanayi ve hizmet kesimi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) ile Richmond Fed sanayi endeksi, çarşamba sağlam mal siparişleri ve bekleyen konut satışları, perşembe ikinci çeyrek Gayrisafi Yurt içi Hasıla (GSYH) ve cuma toptan stoklar, şahsî gelirler, şahsî harcamalar ve Michigan Üniversitesi tüketici itimat endeksi bilgileri takip edilecek.
AVRUPA’YI AĞIR BİLGİ GÜNDEMİ BEKLİYOR
Avrupa borsaları, bu hafta İngiltere hariç satış yüklü bir seyir izlerken, gelecek hafta salı günü bölge genelinde açıklanacak imalat sanayi ve hizmet bölümü PMI ile perşembe Almanya’da 2. çeyrek GSYH bilgileri başta olmak üzere makroekonomik datalarda bölge ekonomilerinin gidişatına ait ipuçları aranacak.
Bölgede, resesyon riskleri güçlenmeye devam ederken, Almanya’nın doğal gaz tedariki sorununa bir de kuraklığın ırmaklardaki su düzeylerini düşürmesi eklendi.
Buna nazaran, ırmakların iç ve dış ticarette kıymetli hissesi olduğu ülkede su düzeylerinin hayli azalmasının akabinde birtakım gemilerin seyahat edememesinin ülkede tedarik zincirini olumsuz etkileyebileceğinden telaş ediliyor.
Euro bölgesi yılın ikinci çeyreğinde çeyreklik yüzde 0.6 ve yıllık yüzde 3.9 büyüse de beklentilerin altında kalırken, İngiltere’de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yıllık yüzde 10.1 artışla son 40 yılın en süratli yükselişine işaret etti.
Euro bölgesinde yıllık enflasyon güç fiyatlarındaki yükselişin tesiriyle temmuzda yüzde 8.9’a çıkarak rekor seviyeyi görürken, inşaat üretimi, haziran ayında bir evvelki aya nazaran yüzde 1.3 azaldı.
Euro/dolar paritesi bu hafta ABD’den gelen karışık sinyallerin Fed’i ultra şahin duruşunu muhafazaya zorlayabileceği ve Euro bölgesinin resesyona girebileceği telaşlarıyla yüzde 2.1 bedel kaybeden Euro/dolar paritesi haftayı 1.0043’ten tamamladı.
Bu hafta İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0.66 bedel kazanırken, Almanya’da DAX endeksi yüzde 1.82, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0.89 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 1.89 paha geriledi.
Gelecek hafta salı Euro bölgesinde tüketici itimat endeksi, perşembe Avrupa Merkez Bankası (ECB) toplantı tutanakları takip edilecek.
ASYA’DA HİSSE PİYASALARI JAPONYA HARİÇ GERİLEDİ
Asya tarafında da hisse piyasaları bu hafta Japonya borsası hariç satış yüklü bir seyir izlerken, bölgede resesyon tasası güçleniyor.
Çin’de iktisadın yavaşladığına dair işaretler, konut piyasasında süregelen kriz, ABD ile Tayvan konusundaki uyuşmazlık ve yeni tip koronavirüs (Covid-19) kaynaklı kapanmalar ülkede belirsizlikleri artırmaya devam ediyor.
Bölgede açıklanan makroekonomik datalara nazaran, Çin’de yıllık bazda perakende satışlar yüzde 2.7 ve sanayi üretimi yüzde 3.8 artsa da beklentilerin altında kaldı.
Söz konusu durum bölgede risk algısını güçlendirse de, Çin Merkez Bankası’nın (PBoC) resesyon riskine rağmen 1 yıllık borçlanma faizini yüzde 2.85’ten yüzde 2.75’e indirmesi risk algısını hudutlu da olsa törpüledi.
Japonya’da açıklanan datalara nazaran ise ülke iktisadı ikinci çeyrekte yıllık bazda yüzde 2.2, çeyreklik bazda yüzde 0.5 büyüyerek piyasa öngörülerinin altında kalırken, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) temmuzda yıllık bazda yüzde 2.6 artarak beklentileri geride bıraktı.
Yeni Zelanda Merkez Bankası siyaset faizini 50 baz puan yükselterek yüzde 3’e çıkarırken, gelecek toplantılarda emsal siyasetleri sürdüreceği sinyalini verdi.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1.34 bedel kazanırken, Çin’de Şangay bileşik endeksi yüzde 0.57, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1.38 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 2 paha kaybetti.
22 Ağustos ile başlayan haftanın bilgi takviminde yalnızca cuma günü Japonya’da açıklanacak Tokyo TÜFE dataları bulunuyor.
TCMB SİYASET FAİZİNİ YÜZDE 13’E ÇEKTİ
Yurt içinde bu hafta Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi rekor üzerine rekor kırarken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) siyaset faizini 100 baz puan düşürerek yüzde 13’e indirdi.
Bankadan yapılan duyuruda, fiyat istikrarının sürdürülebilir bir biçimde kurumsallaşması emeliyle TCMB’nin tüm siyaset araçlarında kalıcı ve güçlendirilmiş liralaşmayı teşvik eden geniş kapsamlı bir siyaset çerçevesi gözden geçirme sürecinin devam ettiği belirtilerek, “Değerlendirme süreçleri tamamlanan kredi, teminat ve likidite siyaset adımları para siyaseti transfer sisteminin aktifliğinin güçlendirilmesi için kullanılmaya devam edilecektir.” tabirleri kullanıldı.
Cuma günü TCMB’nin ticari kredi faizlerini TCMB’nin faizlerine yaklaştırmak için uygulamaya aldığı makro ihtiyati önlemler Resmi Gazete’de yayımlandı.
Bu hafta Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi yüzde 5.44 artışla 3.020,20 puana yükselerek haftalık kapanış rekoru kırarken, gördüğü en yüksek seviyeyi de 3.051,83’e çıkardı. Dolar/TL haftalık bazda yüzde 0.90 bedel kazanarak 18.0971’e yükseldi.
Analistler, BIST 100 endeksinde teknik açıdan 3.050 ve 3.100 düzeylerinin direnç, 3.000 ve 2.980 puanın takviye olarak takip edileceğini kaydetti.
Gelecek hafta yurt içinde salı tüketici inanç endeksi bütçe istikrarı ve perşembe gerçek kesim itimat endeksi, kapasite kullanımı ile TCMB’nin toplantı özeti takip edilecek.