Avrupa’daki yüksek işçilik ücretini ödemek istemeyen gurbetçiler yıllardır soluğu Türkiye’deki oto sanayilerinde alıyordu. Avrupa’da yaşayan Türk vatandaşları yaz aylarında hem sıla hasreti gideriyor hem de araçlarının bakım ve arızasını Türkiye’de çok daha uygun fiyatlara yaptırabiliyordu. Ancak, Euro/TL’nin 18 seviyelerine çıkmasının da etkisiyle oto sanayileri bu yaz adeta gurbetçi akını yaşadı. Birçok yeni müşterinin gelmesiyle ustalar, bütün yaz gurbetçilerin araçlarını yetiştirmek için ek mesai harcadı. Biz de İstanbul Maslak’ta bulunan Atatürk Oto Sanayi’ni gezdik. Eylül ayının ortasında olmamıza rağmen neredeyse her dükkanın önünde yabancı plakalı bir Otomobil vardı. Ustalar bu sezon yaşanan yoğunluk için döviz kurlarındaki yükselişe işaret ederken, gurbetçiler de araçlarını Türkiye’de en az yüzde 50 daha uyguna yaptırdıklarını söyledi.
100 EURO’YA BAKIM
Hürriyet’ten Taylan Özgür Dil’in haberine göre, Maslak’taki sanayi sitesinde uzun yıllardır dükkanı bulunan Selman Duran, “Bu sene başta Almanya, Avusturya, Belçika ve Fransa gibi ülkelerden olmak üzere diğer yıllara kıyasla daha çok gurbetçi geldi. Genellikle, balata, jant, disk ve mekanik arızalar için Türkiye’yi tercih ediyorlar. Yolu tamamlayacak şekilde araçlarını hazırlayıp tüm işlemlerini burada yaptırıyorlar. Orada işçilik ve bazı muadil yedek parçalar çok pahalı. Örneğin, geçen gün Belçika plakalı bir gurbetçinin arka balatısını değiştirdim. 750 TL tutunca güldü ve orada yapsam en az 400 Euro olurdu dedi. Yine arıza ve parça değişimine 13 bin TL’lik fatura çıkarınca bir gurbetçimiz ‘bir yanlışlık olmasın’ diyerek şaşırdı. Adamların parası burada 18 kat oluyor. Orada 1.000 Euro’dan aşağı yaptıramayacağı bakım ve parça değişimini burada 90-100 Euro’ya yaptırabiliyor” dedi.
‘YÜZDE 50 DAHA UYGUN’
Sanayideki dükkanında BMW gibi lüks sınıftaki araçlarla ilgilenen Yusuf Bahar ise aradaki fiyat farkını, “Geçen sene Avrupa’da 3.500 Euro’ya mal olacak bir otomobil bakımını ve parça değişimini biz burada 1.200 Euro’ya yaptık. Gurbetçilerin bizi tercih etmesindeki diğer önemli sebep ise karşılıklı güven ilişkisi ve samimiyet” sözleriyle anlattı. 15 yıldır Paris’te yaşayan gurbetçi Murat İdris ise şu ifadeleri kullandı: “Her sene aracımın bakımını ve diğer mekanik problemlerini Türkiye’de yapmaya çalışıyorum. Yurtdışındaki bir ustaya aracımın kaputunu açtırmam. Türkiye’de fiyatlar örneğin benim yaşadığım ülkeye göre yüzde 40-50 düzeyinde daha uygun. Diğer yandan, burada daha rahat oluyorum. Yani güven ve samimiyet de bizim burayı tercih etmemizdeki en önemli sebep. Sadece sanayi için değil diş, göz gibi sağlık işlerimizi de bekletip Türkiye’de gerçekleştiriyoruz.”
UKRAYNA PLAKALILAR HER YERDE
İstanbul’daki oto sanayi sitelerinin hemen hemen her yerinde Ukrayna ve Rusya plakalı araçlar da bulunuyor. Savaştan araçlarıyla kaçıp Türkiye’ye sığınan Ukraynalılar bakımlarını Türkiye’deki ustalara yaptırıyor. Sanayideki ustalar, “Rusya-Ukrayna savaşının başladığı şubat ayından bu yana, savaştan kaçıp aracıyla ülkemize gelen Ukraynalılara hizmet vermeye başladık. Onlar da bizim yeni müşterilerimiz oldular. Neredeyse her ay 1-2 yeni Ukraynalı geliyor. Aracının bakımını ve onarımını yaptırıyor. İşin garip yani son dönemde Rusya plakalı araçların sayısı da artmaya başladı. Bu sene gurbetçilerle birlikte Rusya ve Ukraynalı müşteri akını oldu” diyor.
FARINI ALIP GELEN VAR
İstanbul Atatürk Oto Sanayi’ndeki ustalardan Sebahattin Binici, “Avrupa’da bazı parçalar daha ucuz olduğu için parçalarını arabasına atıp burada taktıran var. Hatta önümüzdeki yılın hazırlığını bile şimdiden yapıyorlar. Örneğin, orada kimse farı temizlemeye, onarmaya uğraşmaz. Burada temizleme, onarma ve işçilik 3 bin TL. Gurbette farı değiştirse 7-8 bin TL’den aşağı ödemez” dedi. Binici, “Gurbetçiler hem ziyaretini yapmış oluyor hem de işlerini halledip gidiyor. Ağırlıklı olarak balata, lastik, bakım, mekanik gibi işçiliğin yoğun olduğu işleri burada yaptırıyorlar. Bu ara Ukrayna ve Rusya’dan da birçok insan arabasını yaptırmaya bize geliyor” ifadelerini kullandı.