1. Devirler ortası seyahat
Taksiyarhis Kilisesi
Cunda’nın en kıymetli tarihi yapılarından biri. 1873’te Rum Ortodoks cemaati tarafından inşa edilmiş, 2014’te Rahmi Koç tarafından müzeye dönüştürülmüş. Taksiyarhis Kilisesi ismini hem Ayvalık merkezde hem de Cunda Adası’nda göreceksiniz. Nurgül Büyükkalay’ın önerisi: “Ayvalık’taki kilise; anıt ve müze olarak kullanılıyor. Cunda tarafında ziyaret edeceğinizse Rahmi M. Koç Müzecilik ve Kültür Vakfı’na tahsis edilmiş. Kilisede vakit ölçüm aletleri, oyuncaklar, bebek otomobilleri, denizcilik ve tıpla ilgili alet edevat üzere çeşitli periyotlara ilişkin sanayi ve mühendislik yapıtları göreceksiniz.” 6. Neoklasik yapı Ayvalık Ayazması (Panagia Phaneromeni Ayazması) 1852’den Rumların bölgeden ayrıldığı 1922’ye kadar, Ayvalık ve etrafındaki en büyük dini merkez olan ayazma yine gün yüzüne çıkarılıyor. Serda Büyükkoyuncu “Neoklasik üslupla ve yöresel materyal olan sarımsak taşıyla inşa edilen yapı, bir devir zeytinyağı fabrikası olarak kullanılmış, sonra da bahtına terk edilmiş” diyor.
2. Harabeden kütüphaneye
Sevim Necdet Kent Kitaplığı
2007’de açılan kitaplık Cunda Adası’nın zirvesinde. Saffet Emre Tonguç önerirken şunları söylüyor: “Geçmişte Agios Yannis Kilisesi ve ona un sağlayan değirmenin olduğu zirvede uzun yıllar harap duvarlar vardı sadece… Çıktığınızda evvel bu hali canlandırın gözünüzde. Çabucak akabinde bugünkü hoşluğuna emeği geçenlere bir teşekkür yollayarak evvel kitaplığın, akabinde görüntüye karşı yudumlayacağınız limonatanın tadını çıkarın. Değirmenin giriş katındaki küçük mağazaya uğramayı da ihmal etmeyin.” 7. Küçük bir kahve molası Tarihi Taş Kahve Cunda İskelesi’ni uzunluklu boyunca gezerken yorulursanız denizin yanı başındaki Tarihi Taş Kahve’de keyifli bir çay, kahve ya da yemek molası verebilirsiniz. 1885’ten bu yana faaliyette olan, dededen toruna miras bu tarihi yapı, Cunda’nın en kıymetli sembollerinden biri… Deniz Sipahi’nin önerisi: “Sarımsak taşından yapılma duvarları, geniş camlı pencereleri, yüksek tavanı ve neoklasik tarz mimarisiyle kendine has bir ambiyansa sahip olan Taş Kahve benim en sevdiğim yerlerden.”
3. Günbatımını kaçırmayın
Şeytan Sofrası
Ayvalık’ta en hoş görüntü izleme noktası olan Şeytan Sofrası, Midilli ve öteki adaların süper bir panoramasını sunuyor. Burak Özberk “Özellikle günbatımında çıkarsanız bu dorukta çok hoş fotoğraflar çekersiniz. Yeniden buradaki büyük bir ayak izine benzetilen kaya modülü şeytanın ayak izi diye adlandırılmış… Kayadaki çukura para atıp dilek tutanlar ortasına katılabilirsiniz” diyor. 8. Altın sarısı plaj Badavut-Kleopatra Koyu Sarımsaklı Plajı’nın bittiği noktadan 10 dakika aralıktaki Badavut, kalabalıklardan uzakta, yeşille iç içe bir plaj ve doğal güzelik. Kadri Kaya “Altın sarısı kumları ve tertemiz denizinin yanı sıra Kleopatra Koyu’ndaki lokal lisanda ‘Peynir Kayalıkları’ da denilen doğal kayalar eşsiz bir görünüm sunuyor. Bir vakitler sarımsak taşının çıkarıldığı antik taşocağı da kesinlikle gezip görülmesi gereken bir nokta” diyor.
4. Sokaklarında kaybolun
Macaron Mahallesi
Ruhunuzu şenlendirecek harika cumbalı meskenler, birbirinden sevecen kafeler, antika eşya dükkânları ve kitapçılara konut sahipliği yapıyor Macaron Mahallesi. Geçmişin izlerini taşıyan bu sokaklarda hepsi iç içe geçmiş birçok keyifli durak var. Antika eşya merakınız varsa bu mahalleye ruhunu yansıtan çeşitli antika dükkânları dikkatinizi çekecek. Saatli Cami (Agia Ianni) anıtsal mimarisi, çan kulesi ve palmiye ağacıyla görülmeye kıymet. 9. Sanatseverler buraya Küçükköy Sanata ve yeniliklere tutkulu Ayvalıklı bir kümenin Küçükköy’e taşınmasıyla tarihte evvel Rumların, sonra da Boşnakların oturduğu bu köy, bir sanat köyüne dönüşmüş vaziyette. Sanat galerileri, atölyeler, kafeler, butik oteller ve Boşnak restoranlarıyla dolu dar sokaklar, gezerken yeni bir Alaçatı doğuyor hissiyatı veriyor. Aynur Tattersall öneriyor: “Sanatseverler için hakikaten bulunmaz bir rota; köy meydanındaki Rum ve Balkan göçünün izlerini taşıyan müzeyi gezmeyi ihmal etmeyin ve burada Boşnak böreğiyle Boşnak mantısını kesinlikle deneyin.”
5. Kızgın kumlardan serin sulara
Sarımsaklı Halk Plajı
Küçükköy beldesindeki Sarımsaklı Plajı, elbet ki Ayvalık’ın en hoş ve en ünlü denizi… Burcu Gürtürk Kadak “7 kilometrelik kıyı şeridiyle Türkiye’nin en uzun plajları ortasında. Berrak denizi ve sarı kumuyla yerli, yabancı turistlerin de gözdesi… Denizi sığ olduğu için çocuklu aileler tarafından bilhassa tercih ediliyor. Giriş fiyatsız lakin şezlong ve şemsiye kiralamak isterseniz aşikâr bir fiyat ödemeniz gerekiyor” diyor. 10. Bir de denizden bakın Ulusal parkta tekne tipi Kıyıda sıralanmış teknelerden birine atlayıp Cunda’ya bir de denizden bakmak çok hoş. Tekne tipine katılabilir ya da yalnızca kendiniz için özel tekne kiralayabilirsiniz. Limandan ayrıldıktan sonra Rahibe Okulu’nun önünden geçeceksiniz. Tekneler Kara Ada, Yellice Adası ve Pınar Ada etrafında dolaşıp yakınlarındaki koylarda demir atıyor. Denize girmek için en hoş yerler berrak sularıyla Akvaryum Koyu ve Yeşil Koy.
6. Neoklasik yapı Ayvalık Ayazması
(Panagia Phaneromeni Ayazması)
1852’den Rumların bölgeden ayrıldığı 1922’ye kadar, Ayvalık ve etrafındaki en büyük dini merkez olan ayazma tekrar gün yüzüne çıkarılıyor. Serda Büyükkoyuncu “Neoklasik üslupla ve yöresel gereç olan sarımsak taşıyla inşa edilen yapı, bir periyot zeytinyağı fabrikası olarak kullanılmış, sonra da bahtına terk edilmiş” diyor.
7. Küçük bir kahve molası
Tarihi Taş Kahve
Cunda İskelesi’ni uzunluklu boyunca gezerken yorulursanız denizin yanı başındaki Tarihi Taş Kahve’de keyifli bir çay, kahve ya da yemek molası verebilirsiniz. 1885’ten bu yana faaliyette olan, dededen toruna miras bu tarihi yapı, Cunda’nın en kıymetli sembollerinden biri… Deniz Sipahi’nin önerisi: “Sarımsak taşından yapılma duvarları, geniş camlı pencereleri, yüksek tavanı ve neoklasik tarz mimarisiyle kendine has bir ambiyansa sahip olan Taş Kahve benim en sevdiğim yerlerden.”
8. Altın sarısı plaj
Badavut-Kleopatra Koyu
Sarımsaklı Plajı’nın bittiği noktadan 10 dakika aradaki Badavut, kalabalıklardan uzakta, yeşille iç içe bir plaj ve doğal güzelik. Kadri Kaya “Altın sarısı kumları ve tertemiz denizinin yanı sıra Kleopatra Koyu’ndaki lokal lisanda ‘Peynir Kayalıkları’ da denilen doğal kayalar eşsiz bir görüntü sunuyor. Bir vakitler sarımsak taşının çıkarıldığı antik taşocağı da kesinlikle gezip görülmesi gereken bir nokta” diyor.
9. Sanatseverler buraya
Küçükköy
Sanata ve yeniliklere tutkulu Ayvalıklı bir kümenin Küçükköy’e taşınmasıyla tarihte evvel Rumların, sonra da Boşnakların oturduğu bu köy, bir sanat köyüne dönüşmüş vaziyette. Sanat galerileri, atölyeler, kafeler, butik oteller ve Boşnak restoranlarıyla dolu dar sokaklar, gezerken yeni bir Alaçatı doğuyor hissiyatı veriyor. Aynur Tattersall öneriyor: “Sanatseverler için hakikaten bulunmaz bir rota; köy meydanındaki Rum ve Balkan göçünün izlerini taşıyan müzeyi gezmeyi ihmal etmeyin ve burada Boşnak böreğiyle Boşnak mantısını kesinlikle deneyin.”
10. Bir de denizden bakın
Milli parkta tekne turu
Kıyıda sıralanmış teknelerden birine atlayıp Cunda’ya bir de denizden bakmak çok hoş. Tekne çeşidine katılabilir ya da yalnızca kendiniz için özel tekne kiralayabilirsiniz. Limandan ayrıldıktan sonra Rahibe Okulu’nun önünden geçeceksiniz. Tekneler Kara Ada, Yellice Adası ve Pınar Ada etrafında dolaşıp yakınlarındaki koylarda demir atıyor. Denize girmek için en hoş yerler berrak sularıyla Akvaryum Koyu ve Yeşil Koy.