Almanya’da 23 Şubat’ta yapılan erken genel seçimi Hıristiyan Birlik partileri CDU/CSU yüzde 28’in üzerinde oy alarak birinci sırada tamamladı. Yüzde 20’yi aşkın oyla sandıktan ikinci çıkan faşist Almanya için Alternatif’in (AfD) aldığı sonuç bekleniyor olsa da bu durum ülkedeki ‘aşırı sağın’ yükselişini somutlaştırması açısından dikkat cazipti. Seçimde oylarında tarihi bir düşüş yaşayarak üçüncü olan Sosyal Demokrat Parti (SPD) ile koalisyon hükümeti kurmak için ön görüşmelere başlayan CDU/CSU, şimdilik AfD ile muhtemel bir koalisyona kapılarını kapalı tutuyor üzere görünüyor. Ama seçimden haftalar evvel Federal Meclis’ten adeta gayri resmi bir ittifakla birlikte geçirdikleri göç aykırısı önerge ve bunun beraberinde getirdiği kitlesel aksiyonlar, bugün hâlâ Almanya gündemini meşgul ediyor. Buna nazaran, bu aksiyonları ‘unutmayan’ Birlik partileri, Federal Meclis’e 551 sorudan oluşan bir soru önergesi sunarak aksiyonlara katılan kümeleri mercek altına aldı. Basına yansıyan haberlere nazaran, burada yatan alt metin, SPD ve Yeşiller’in başını çektiği ‘sol devletin’ kendi onayladığı örgütlere kaynak aktardığı, bu örgütlerin de sonrasında onların ismine hareket yaptığı teziydi. Bu ise ABD’deki Donald Trump idaresinin attığı adımlarla benzerlik taşıyordu.
AfD’nin kurulacak yeni koalisyon hükümetinde yer almayacağına neredeyse kesin gözüyle bakılırken, faşist partinin yükselişi bilhassa göçmen toplumu tarafından tasayla karşılandı. Seçim kampanyası sürecinde ‘Remigration’ (tersine göç) kavramını açıkça kullanarak yavaş yavaş ülkedeki ana akım siyasi tartışmanın merkezine çekmeye çalışan AfD ve bu kadar radikal bir yerden olmasa da ‘düzensiz göç’ zıddı sert bir çizgide siyaset yapmayı sürdüreceğinin sinyalini veren CDU/CSU’nun oyların neredeyse yarısını alması, Almanya’da göçmen geçmişi olan şahısların ülkeden ayrılmayı düşünmeye başlamasını beraberinde getirdi. Almanya vatandaşlığına geçtikten sonra bu seçimde birinci sefer oy kullanan bir seçmen, basına verdiği demeçte, seçimden evvel Almanya’da yeni bir konut almayı düşündüğünü, sonuçları gördükten sonra ise ülkeden ayrılmayı değerlendirdiğini anlattı.
Beyaz Saray’da Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski ile ABD Lideri Donald Trump’ın kameralar önündeki tartışmasının Avrupa için muhtemel sonuçlarından Suriye’deki son gelişmelere ve PKK’nin Abdullah Öcalan’ın daveti sonrası ilan ettiği ateşkese geçtiğimiz hafta Almanya basınına yansıyan haber ve yorumlardan öne çıkan kimileri şöyleydi…
BİRLİK PARTİLERİ SİVİL TOPLUMA KARŞI: 551 SORULUK SORU ÖNERGESİ
Muhafazakar kardeş partiler Hıristiyan Demokrat Birlik (CDU) ve Hıristiyan Toplumsal Birlik (CSU), Federal Meclis’e 551 sorudan oluşan “Devlet dayanaklı örgütlerin siyasi tarafsızlığı” başlıklı bir soru önergesi sundu. 32 sayfalık önergede, 18 sivil toplum kuruluşuna yönelik mali takviyeye dair sorulara yer verildi. Önergenin mercek altına aldığı kuruluşların ortasında ‘Sağa karşı büyükanneler’ (Omas gegen Rechts) oluşumu ve araştırmacı gazetecilik platformu Correctiv üzere bir dizi kuruluş yer aldı. CDU/CSU, bütün bu platform ve oluşumların kamu kaynaklarından yararlanıp yararlanmadığı ve ilgili vergi dairelerinin ‘kâr hedefi gütmeyen kuruluş’ statülerini en son ne vakit denetim ettiği üzere pek çok soru yöneltti. nd-Aktuell’den Sebastian Weiermann, “Birlik, Trump üzere yapıyor: Sivil topluma karşı 551 soru” başlıklı yazısında, “Federal Meclis’teki Birlik kümesi, önergesinde ‘ücretli Antifa’ hakkında çok sağcı telaffuzları benimsiyor” değerlendirmesinde bulundu. Meclisteki göç aykırısı önerge oylamasının akabinde düzenlenen eylemlerde CDU Genel Başkanı ve Birlik partilerinin federal başbakan adayı Friedrich Merz’in ‘faşizmin öncüsü’ olarak eleştirildiğini hatırlatan Weiermann, sundukları önergeden hareketle, Birlik partilerinin protesto şovları konusunda hâlâ kızgın olduğu müşahedesine yer verdi. CDU/CSU’nun soru önergesiyle birlikte yaymak istediği anlatıyı “SPD ve Yeşiller’in başını çektiği solcu devlet ‘Demokrasi Yaşasın’ üzere projeler üzerinden sevdiği kuruluşlara para veriyor, onlar da sonrasında bu partiler için şov yapıyor” kelamlarıyla özetleyen gazeteci, önergede atıfta bulunulan bir ‘kanıtın’ ise Welt gazetesinde Almanya’daki ‘derin devleti’ husus alan bir yazı olduğuna dikkat çekti. Gazeteci, “‘Derin devlet’ resmi hükümetin ötesindeki güçlere atıfla kullanılır. Tarihî olarak saklı servis komplolarına gönderme yapar. Son yıllarda ise bu terim Donald Trump tarafından komplo teorisi bağlamlarında tekrar tekrar kullanılıyor” diye yazdı. (28 Şubat)
‘İNSANLAR NEDEN TARİHTEN BİR ŞEY ÖĞRENMEDİ?’
Almanya’da bir hafta evvel yapılan seçimlerde birinci sefer oy kullananlar ortasında yalnızca 18 yaşını doldurmuş seçmenler değil, yıllar evvel ülkeye göç ederek Almanya vatandaşlığı almış bireyler de vardı. Hessenschau, vatandaşlık alarak bu seçimde birinci kere oy kullanan, göçmen geçmişi olan seçmenlerle konuştu. 2022 yılında vatandaşlık alan Romanyalı Paula Kons, Almanya’da son periyotta düzenlenen ataklara işaretle AfD’nin sandıktan daha güçlü çıkmasını beklediğini belirterek “Ama tekrar de seçim sonucu bir göçmen olarak beni korkuttu. Kısaca söylemek gerekirse; Almanya’da bir konut almak istiyordum ancak artık emin değilim” diye konuştu. 2016 yılında Suriye’den gelerek üniversite eğitimi gören ve 2022’de vatandaşlık alan Abdulmounem Alowis de seçimde ana gündem unsurunun göç olduğuna, iktisat, bürokrasi, dijitalleşme ve iklim müdafaa üzere mevzuların üzerinde durulmadığına dikkat çekerek, “AfD’nin seçim sonucuna gelecek olursak; bu hususta düzgün hissetmiyorum. Ben göçmenim, eşim de öyle… AfD’li siyasetçilerin konuşmalarını duyduğumda kendimi dışlanmış üzere, bu topluma ilişkin değilmişim üzere hissediyorum. AfD iktidara gelirse ben artık Alman değil, yalnızca göçmen, ikinci sınıf vatandaş olacağım” dedi. 2015’ten bu yana Almanya’da yaşayan gazeteci Parwiz Rahimi ise şu görüşleri paylaştı: “Sonuçlar geldiğinde bu kadar insanın neden tarihten bir şey öğrenmemiş olduğunu sorguladım. Doğu’daki durum ise çok dramatik. (AfD’nin) mavi rengi buralarda hayli hakim. Yeni hükümetin yeniden de entegrasyona daha fazla yatırım yapmasını umuyorum. Bu ülkede pek çok ülkeden beşerler da yaşıyor. Ben Afganistan’dan geliyorum; kimileri tahminen bir göçmen olarak benim yalnızca ikinci sınıf bir Alman olduğumu düşünüyor fakat ben kendimi o denli görmüyorum. Ben burada okudum, birinci işimi burada buldum, istekli olarak burada çalışıyorum. Yeni yurdum Almanya ile ilgili sahiden çok düzgün hislerim var. İlerlemesini istiyorum.” (26 Şubat)
‘ARTIK ORMAN KANUNU GEÇERLİ’
Geçtiğimiz hafta dünya gündemine damga vuran olaylardan biri de şüphesiz Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski ve ABD Lideri Trump’ın Oval Ofis’te yaşadığı tartışma oldu. Haftalık siyaset dergisi Der Spiegel’den René Pfister, “Oval Ofis’te söz düellosu: Orman kanunu geçerli” başlıklı yazısında, “Donald Trump ve Vladimir Zelenski ortasındaki skandal, yeni bir dünyada yaşadığımızı gösteriyor: Batı’nın bir vakitler sahip olduğu liderlik gücüne artık inanç yok” değerlendirmesinde bulundu. ‘ABD idaresinin Moskova’ya karşı savaşta Kiev’i desteklemeye hazır olup olmadığının artık hiç olmadığı kadar kuşkulu olduğuna’ işaret eden Pfister, Zelenski’nin bundan sonra Trump ile müzakere için ortada buluşabilecekleri uygun bir taban bulmakta çok zorlanacağına lakin Oval Ofis’te yaşananlardan sırf Ukrayna tarafını sorumlu tutmanın da yanlış olacağına işaret etti. Gazeteci, “Trump, müzakereler başlamadan Rusya Devlet Başkanı’nın isteyebileceği tüm ödünleri verdi. Daha da berbatı; Trump, savaşta saldıran (Rusya) ve atağa uğrayan (Ukrayna) taraflar ortasındaki ayrımın net olmadığı izlenimini uyandırdı. Zelenski’yi zahmetten çıkaran ve Avrupa için de dramatik sonuçlar doğuracak olan, işte bu garip ahlaki kayıtsızlıktı. Trump, Ukrayna’nın ABD’nin kurallarına nazaran bir barış muahedesini kabul etmemesi halinde ABD’nin Ukrayna’ya yardımı çekeceğini çok açık bir lisanla tabir etti” müşahedesine yer verdi. René Pfister, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Trump’ın odağına yalnızca güç sorunlarını alan dış siyaseti, ABD ile münasebetlerde artık hiçbir garanti ya da güvenirliğin olmadığını eski kıtaya açıkça gösteriyor. Transatlantik ittifakı öldü. Yalnızca tanklar ve nükleer savaş başlıklarının gücüne inanan adamların hükümran olduğu yeni bir jeopolitik cangılda yaşıyoruz… Artık ise Friedrich Merz ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un misyonu, bu yeni ve tehlikeli dünyanın cangılında liderlik etmek. Bu çok büyük fakat yerine getirilebilir bir misyon.” (1 Mart)
‘ESAD GİTTİ, ENDİŞE BİTMEDİ’
Suriye’de Heyet Tahrir Şam (HTŞ) öncülüğündeki cihatçı kümelerin başşehir Şam’ın denetimini ele geçirmesinin ve Beşar Esad idaresinin yıkılmasının üzerinden yaklaşık 3 ay geçti. Gereğince kapsayıcı olmadığı hasebiyle bilhassa Kürt kümeler tarafından eleştirilen Ulusal Diyalog Konferansı’ndan iki gün sonra Şam’dan izlenimlerini aktaran gazeteci Cedric Rehman, “Suriye: Bir ülke kurtarıcı arıyor” başlıklı yazısında, “Esad’ın devrilmesinden sonraki düş devri bitti. Suriyeliler hayatta kalma çabası veriyor. Geçmişte yaşanan vahşetler, intikam aksiyonlarını besliyor. Ülkeyi kim kurtaracak?” sözlerine yer verdi. Esad devrinde gözaltında kaybedilenlere ve azap edilenlere dikkat çeken Rehman’ın aktardığına nazaran, Suriye’de hala kayıp olduğu bildirilen 150 bin kişi var. ‘Esad devrinde yasaklanan’ bir partinin destekçisi ve Alevi olduğunu anlatan bir Suriyeli, gazeteciye verdiği demeçte, Muhammed el Colani (Ahmed el Şara) idaresindeki yeni Suriye’de inançta hissetmediğini söyledi. Hama’da ortalarında hem Esad destekçilerinin hem sivillerin olduğu 39 Alevinin kaçırılarak öldürüldüğü aktarılan habere nazaran, yeni idare ‘suç unsurlarından’ bahsederek güvenlik vadederken, Suriyeli Mahar El-Abed Hama’daki Alevilerin artık meskenlerinden çıkmaya cüret edemediklerini anlattı. Colani’nin ‘taktik yaptığını’ savunan El-Abed, Türkiye ve Katar’ın Suriye’yi İran’ın nüfuz alanından çıkarmak için Colani’yi evvelce seçtiğine, ABD ve İsrail’in de buna yeşil ışık yaktığına inandığını söyledi. El-Abed, “Batı’nın dileklerini yerine getirmek için cihadı bırakabilecek kadar çevik, bu işi yapabilecek birini arıyorlardı” yorumunda bulunarak bunun Suriyeliler için muhtemelen biraz İslam’ı, biraz demokrasiyi karıştırarak ‘yeni bir güçlü adama’ geniş bir alan açan bir sistem manasına geleceğini belirtti. Gazeteci Rehman da yazısında ‘yönetim değişikliğinin akabinde ülkedeki endişenin yok olmadığı’ müşahedesine yer verdi. (Berliner Zeitung, 27 Şubat)
‘ÖCALAN’IN DAVETİ SONRASI GÖZLER SURİYE’YE ÇEVRİLDİ’
Son olarak, Abdullah Öcalan’ın İmralı Heyeti aracılığıyla yaptığı silah bırakma ve fesih davetine PKK’nin ateşkes ilanı ile karşılık vermesi Almanya basınında da kendisine yer buldu. Die Tageszeitung gazetesinden Jürgen Gottschlich, “PKK’nin tek taraflı ateşkesi: Abdullah Öcalan için özgürlüğün bedeli” başlıklı yazısında, “PKK 25 yıldır mahpusta olan Öcalan’ın davetini izleyerek silahlarını bırakıyor. Çabalarına son bir son vermenin koşulu ise başkanlarının hapishaneden çıkması olabilir” sözlerini kullandı. PKK’nin ‘silahlı gayrete son olarak son verilmesi için bu türlü bir kural koşup koşmadığının’ cumartesi sabahı yaptığı açıklamadan net bir biçimde anlaşılmadığına işaret edilen yazıda, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da cuma günü Öcalan’ın davetini ‘tarihi bir adım’ kelamıyla tanım ettiği hatırlatıldı. Bundan sonra hangi adımların atılacağı konusunda hükümet, DEM Parti ve PKK ortasında halihazırda görüşmelerin olup olmadığının da bilinmediğini kaydeden Gottschlich, artık ise dikkatlerin ‘Suriye’deki Kürt güçlerine’ çevrildiğini yazdı. Suriye Demokratik Güçleri (SDG) kumandanı Mazlum Abdi’nin SDG’nin PKK’nin bir kesimi olmadığına, münasebetiyle Öcalan’ın davetinin kendileriyle alakalı olmadığına işaret ettiğini hatırlatan gazeteci, özetle şu müşahedeleri paylaştı: “Ancak nihayetinde PKK kendisini hakikaten feshederse bunun Suriye’de de değerli sonuçları olacaktır. Suriye’deki yeni süreksiz hükümet, Suriyeli Kürtlerin milis güçlerini dağıtmasını ve ülkenin kuzeydoğusunda denetim ettiği bölgenin tekrar Suriye devletine entegre edilmesini istiyor. Kürtler ise en azından Suriye devletindeki gelecekleri netlik kazanana kadar özerk bölgelerinden vazgeçmek istemiyor. Mazlum Abdi, SDF güçlerini bir blok halinde yeni Suriye ordusuna katmayı teklif etti; fakat, Suriye’nin geçici devlet başkanı Ahmed el Şara bunu reddetti. Türkiye’de ise PKK’nin resmi olarak kendisini feshetmesi halinde silahlarını ve savaşçılarını Suriye’deki özerk bölgeye göndereceğinden korkuluyor… Abdullah Öcalan’ın barış davetinin gerçekte ne üzere sonuçlarının olacağının netleşmesi muhtemelen birkaç gün daha sürecek.” (1 Mart)
