Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Hazine Takviyeli Kefalet Sistemi, Yatırım Dayanak Paketleri Lansmanı programında açıklamalarda bulundu. Nebati, EYT takviyesi ile patronların kıdem tazminatı yükünü de hafifletmeyi amaçladıklarını söyledi.
Milliyet’in haberine nazaran Bakan Nebati şunları söyledi:
KÜRESEL SALGINDA TÜM DÜNYAYA ÖRNEK PERFORMANS SERGİLEDİK: Bugün sizlerle sayın Cumhurbaşkanımızın 19 Aralık 2022 tarihinde açıkladığı 200 milyar liralık Hazine dayanaklı kefalet karşılığı 250 milyar TL kredi paketini paylaşmakla bir ortaya gelmiş bulunmaktayız. Yeni KFG paketimizin iş dünyasına iyi olmasını diliyor. Sizleri en kalbi hislerle selamlıyorum. Paketlerimizin ayrıntılarını açıklamadan evvel kısa bir iktisat değerlendirmesi yapmak istiyorum. Global salgında tüm dünyaya örnek performans gösteren ülkemiz makroekonomik önlemlerin ne kadar kıymetli olduğunu kanıtlamıştır. Bu durumun temelinde 20 yıldır elde edilen kazanımlarla yatırım, istihdam, üretime dayanan Türkiye iktisat modelimiz yer almaktadır.
Yılı yüzde 64.27’lik oran ile OVP varsayımlarımızın altında kapadık. Bundan sonra da düşüş eğilimi olarak devam edecek. Gerçek kesimimize enflasyonla uğraş davetinde bulunduk. Onlarda bu davetimize takviyelerini vererek yardımcı oluyorlar.
Bundan sonra da düşüş eğilimi devam edecektir. Gerçek dalımıza enflasyon ile çaba davetinde bulunduk. Onlar da sağ olsunlar bu davetimize dayanak oluyorlar. Bu davetimize daha geniş kesitlerin dayanak olmasını arzulamaktayız.
ENFLASYONLA UĞRAŞ EN DEĞERLİ ÖNCELİĞİMİZ: Bizler yüksek enflasyonun oluşturduğu sıkıntıların farkındayız ve enflasyonla çabayı en kıymetli önceliğimiz olarak görüyoruz. Global güç fiyatlarında yaşanan değerli artıştan vatandaşlarımızın taban düzeyde etkilenmesi için dünyada eşine az rastlanır oranlarda doğal gazda yüzde 80, elektrikte ise birinci kademede yüzde 60 sübvansiyon sağlıyoruz. Piyasa kontrolünü güçlendirmek suretiyle iktisadın tabiatına ters fiyatlamalara müsaade vermeyerek fahiş fiyat artışlarına müsaade etmiyoruz.
2022 yılında enflasyonun olumsuz tesirlerinden vatandaşımızı korumak için 278,7 milyar TL vergi gelirinden vazgeçtik. Ayrıyeten, vatandaşlarımızın alım güçlerini korumak için hükûmet olarak fiyat siyasetlerinde da destekleyici bir duruş sergiliyoruz.
Geçtiğimiz temmuz ayında 5 bin 500 TL’ye yükselttiğimiz net minimum fiyatı yüzde 54,7 artışla 2023 yılı için 8 bin 506 TL olarak belirledik. Ayrıyeten, minimum fiyattan alınan gelir ve damga vergisi kesintisini kaldırdık ve bu uygulamayı tüm fiyat gelirleri için geçerli kıldık. Böylelikle çalışanlarımızın maaş ve fiyatlarında ek artış sağlamış olduk. Minimum fiyat dayanağını 400 TL’ye çıkararak patronlarımızın üzerindeki yükü hafiflettik.
KASIM AYINDA TOPLAM İSTİHDAM TARİHİ YÜKSEK DÜZEYE ULAŞTI: Kamu çalışanlarımızı da enflasyona karşı ezdirmiyoruz. 2023 yılının birinci 6 ayı için refah artışıyla birlikte memur ve emekli maaşlarını yüzde 30 artırdık. İlaveten, en düşük emekli maaşını 500 TL’den 5.500 TL’ye çıkardık.
Bir yandan enflasyonla gayret konusundaki kararlılığımızı korurken öbür yandan vatandaşımızın alım gücünü koruyan politikalarımızı, bundan sonra da sürdüreceğiz.
Diğer makro ekonomik göstergelerden büyümede 2022 yılını yüzde 5 civarında bir oran ile kapatıp, OECD ve G-20 ülkeleri ortasında en üst sıralarda yer alacağız.
Büyüyen ekonomimizin işgücü piyasasına olumlu tesirleri devam etmektedir. 2022 yılı birinci on bir ayında istihdam 1 milyon 618 bin kişi artmış olup, kasım prestijiyle toplam istihdam 31,6 milyon kişi ile tarihi yüksek düzeye ulaşmıştır.
HAZİNE DAYANAKLI KEFALET SİSTEMİNİ TESİRLİ BİR HALDE KULLANDIK: İhracatta da 254,2 milyar dolara ulaşarak Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdık. 2022 yılı Türkiye için turizmde de altın pahasında bir yıl oldu. 2022 yılında 51,5 milyon ziyaretçi ve 46 milyar dolar gelir Hükümetlerimiz periyodunda mali disiplinden de hiç feragat etmedik.
2022 yılında uygulanan sübvansiyonlara, enflasyonla gayret kapsamında vazgeçilen vergilere ve toplumsal bölümlere sağladığımız ek takviyelere karşın bütçe açığının GSYH’ye oranının OVP’de öngördüğümüz yüzde 3,4’ün epeyce altında gerçekleşmesini bekliyoruz. Böylelikle, son 20 yılın en âlâ bütçe performanslarından birine ulaşacağız.
AB tarifli borç stokunun GSYH’ye oranını da 2022 yılı üçüncü çeyrekte yüzde 34,8’e kadar indirdik ki bu oran yüzde 60 olan Maastricht Kriteri’nin ve yüzde 86 olan AB ortalamasının epeyce hayli altındadır.
Şimdi de bugünkü bahsimiz olan KGF paketlerinden bahsedeceğim. Bildiğiniz üzere, global çapta tedarik zincirinde değerli kırılmaların yaşandığı salgın periyodunda Hazine Takviyeli Kefalet Sistemi’ni ülkemizde hem ferdi hem ticari gereksinimlerin karşılanması noktasında değerli bir enstrüman olarak tesirli bir formda kullandık.
İHRACAT ARTIŞININ SÜRDÜRÜLMESİNİ AMAÇLIYORUZ: Yatırım, istihdam, üretim ve ihracatı önceleyen Türkiye İktisat Modeli kapsamında selektif bir yaklaşımla uygulamaya aldığımız kefalet paketleri ile işletmelerimizin finansmana erişiminde kıymetli bir misyon üstlendik. Bugüne kadar oluşturduğumuz 876 milyar liralık kredi hacmi ile 701 milyar liralık kullandırım sağladık.
Şimdi ise Hazine Takviyeli Kefalet Sistemi kapsamında kıymetli bir çalışmayı daha sivil toplum kuruluşları ve birliklerin yanı sıra gerçek dal ve finansal kesim temsilcileri ile istişare ederek tamamlamış bulunmaktayız. Bu çalışmamızın sonucu olarak firmalarımızın sektörel seviyede gereksinimlerini tespit ettik.
Bu gereksinimlerin faal bir halde finanse edilerek ülkemizin üretim ve istihdam kapasitesinin geliştirilmesini; Türkiye İktisat Modeli’nde öngördüğümüz halde yüksek seviyede katma kıymet üretilmesini ve istikrarlı ihracat artışının sürdürülmesini amaçlıyoruz.
İSTİDAHMLA İLGİLİ TAAHHÜT İSTEYECEĞİZ: Selektif kredi siyasetimiz ile uyumlu olacak halde; Sayın Cumhurbaşkanımız evvel çiftçilerimize, dün de esnafımı muştular açıkladı. Bugün de firmalarımızın kullanımına sunmayı amaçladığımız 200 milyar TL kefalet imkanı karşılığında yaklaşık 250 milyar TL kredi hacmi ile KOBİ’lerimiz başta olmak üzere birçok alanda faaliyet gösteren işletmelerimize değerli ölçüde finansman imkânını açıklıyoruz.
Birazdan ayrıntılarını paylaşacağım Bölgesel Odaklı KOBİ Dayanak Paketi ve Teşebbüsçü Paketleri’nden yararlanacaklar hariç olmak üzere kredi vadesi boyunca mevcut istihdamlarını azaltmayacağına dair taahhütte bulunmaları isteyeceğiz.
Bu yaklaşım kapsamında öncelikli olarak, başta KOBİ’lerimiz olmak üzere firmalarımızın finansmana erişimini büyük ölçüde kolaylaştıran kefalet imkânımızı daha aktif bir tahsis siyaseti çerçevesinde kullandırmak istiyoruz. Bunun için yeni bir yaklaşım ortaya koyduk. Tüm bankaların içsel derecelendirme sistemlerini dikkate alan standart bir derecelendirme sistematiği oluşturduk.
FATURA TAKİPLERİ ELEKTRONİK ORTAMDA YAPILACAK: Bu çerçevede firmaları; finansal sağlamlıklarına, geçmiş borç ödeme davranışlarına ve teminat gereksinimlerine nazaran beş küme halinde sınıflandırıyoruz. Buna nazaran firmalarımızı en yükseği birinci küme, en düşüğü beşinci küme olmak üzere beş küme halinde değerlendirmeye olağan tutuyoruz. Önümüzdeki periyotta Sistem kapsamında kullandırmak istediğimiz kefaletleri kredibilitesi olan fakat teminat yetersizliği bulunan üçüncü küme yüklü olmak üzere; ikinci ve dördüncü kümeye kullandırmayı planlıyoruz.
Kredibilitesi çok yüksek olan, teminat sorunu yaşamayan birinci küme firmalar ile kredibilitesi çok düşük olan beşinci kümeye ise katiyetle kullandırım yapmıyoruz. Bu doğrultuda kefalet imkânımızın yüzde 60’ını üçüncü küme, yüzde 30’unu ikinci küme, yüzde 10’unu ise dördüncü kümede yer alan firmalara kullandırmayı planlıyoruz.
Bu kapsamda kullandırılan kredilere ait tüm harcamaların, Finansal Kurumlar Birliği Merkezi Fatura Kayıt Sistemi ve İştirak Bankaları Birliği İştirak Bankaları Fatura Kayıt Sistemi ile entegre edilmesi sayesinde ödemelerin direkt satıcılara yapılmasını sağlayacağız. Bu sistem sayesinde fatura takipleri büsbütün elektronik ortamda yapılacak, kredilerin maksat dışı kullanımı kıymetli seviyede engellenecek, iptal edilen faturalar takip edilebilecek ve tıpkı faturanın birden fazla krediye mevzu edilmesinin önüne geçilecek.
KEFALET ORANINI YÜZDE 70 UYGULAYACAĞIZ: Sunduğumuz kredi ve kefalet imkanının emel dışı kullanılması başta olmak üzere uydurma fatura ile belgelendirme, gerçeğe alışılmamış beyan, kredi ile döviz alınması ve bu kredi ile tıpkı bankadaki geçmiş kredi borçlarının kapatılması durumlarında affetmiyoruz.
Bu durumlar için kara liste uygulamasını hayata geçirdik. Daha açık söylemek gerekirse, bu durumları tespit ettiğimiz firmaların Hazine Takviyeli Kefalet Sisteminden artık yararlanması kelam konusu olmayacaktır. Ayrıyeten fatura ile belgelendirme sürecinin düzgün işletilmemesi ve refinansman üzere durumlarda kredi verenlere de yaptırım uygulayacağız.
Birazdan ayrıntılarını paylaşacağım kelam konusu dayanak paketlerimizde ödemesiz devir imkânının yanı sıra, kefalet oranını minimum yüzde 70 olarak uygulayacağız.
1,2 MİLYON FİRMAYA İŞLETME KREDİSİ SAĞLADIK: Ancak paketlerimizde öne çıkardığımız alanlara daha yüksek kefalet oranı ile kredi kullandırımı sağlıyoruz. Örneğin, başta bayan girişimcilerimiz olmak üzere tüm girişimcilerimize Sistem kapsamında azami oran olan yüzde 90 ile kefalet takviyesi sağlıyoruz.
Paketlerin detaylarından bahsetmem gerekirse; Bugüne kadar açıkladığımız dayanak paketleri ile firmalarımızın tüm sabit işletme harcamalarını destekleyerek 1 milyon 240 bin firmamıza 599 milyar TL işletme kredisi sağladık.
35 milyar TL kefalet limitini haiz İşletme Masrafları Dayanak Paketi ile işletmelerimizin maaş ve kira ödemeleri başta olmak üzere tüm sabit masraflarına yönelik finansman takviyesi sağlıyoruz.
Sistem kapsamında ihracatçı işletmelerimizi desteklemek için bugüne kadar yaklaşık 47 bin firmamıza 86,7 milyar TL ihracat kredisi kullandırdık. İhracatçı firmalarımıza her alanda takviye olduk ve olmaya devam ediyoruz.
SÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİMİ ARTIRMAYI PLANLIYORUZ: Bu çerçevede, 35 milyar TL kefalet limitini haiz Döviz Kazandırıcı Faaliyetleri Takviye Paketi ile ülkemizde bu alanda faaliyet gösteren başta KOBİ’lerimiz olmak üzere tüm firmalarımızı destekleyerek mevcut ihracatçı firma sayısını ve gerçekleştirilen ihracat hacimlerini artırarak cari açığın azaltılmasına katkı sunmayı amaçlıyoruz. Sürdürülebilir kalkınma için yatırımların değerini hepimiz biliyoruz. Bu bakış açısıyla, sistem kapsamında yaklaşık 16 bin firmamıza 42,7 milyar TL direkt yatırım kredisi kullandırdık.
Bugün de 20 milyar TL kefalet limitini haiz Yatırım-Proje Finansmanı Takviye Paketi ile ülkemizde her alanda yatırımları destekleyerek sürdürülebilir üretimi artırmayı planlıyoruz. Bu kapsamda Yatırım Teşvik Dokümanı almış olan firmalarımıza daha yüksek meblağlarda kredi imkânı sağlayarak nitelikli yatırım alanlarını güçlendirmeye kararlıyız.
İMALAT BÖLÜMÜNDEKİ YATIRIMLARI DESTEKLEYECEĞİZ: İmalat sanayine yapılan yatırımların ekonomik büyüme ve istihdam artışına katkı sağlayacağının farkında olarak, sistem kapsamında kullandırılan kredilerin yaklaşık yüzde 38,3’ünü imalat bölümünde faaliyet gösteren firmalarımıza kullandırdık. Bu çerçevede, 15 milyar TL kefalet limitini haiz İmalat Sanayii Takviye Paketi ile ülkemiz imalat sanayiinde verimlilik, üretim, istihdam ve ihracat artışını sağlayarak imalat sanayii dalında yer alan yatırımları destekleyeceğiz.
İhracata katkısı yüksek, kredibilitesi âlâ olan ve yaptığımız tahliller sonucunda öne çıkan kesimleri destekliyoruz. 25 milyar TL kefalet limitini haiz EYT Takviye Paketi ile patronlarımızın EYT sürecinde kıdem tazminatı yükünü hafifletmeyi amaçlıyoruz.
10 milyar TL kefalet limitini haiz Bölgesel Odaklı KOBİ Takviye Paketi ile imalat sanayi öncelikli olmak üzere işletmelerin yatırım, istihdam ve ihracat odaklı projelerine dayanak sağlayarak, bulundukları bölgenin ekonomik kalkınmasına katkı veriyoruz.