Her gün yeni bir dolandırıcılık usulünün türediği günümüzde birçok kişi kendilerine gönderilen iletileri gerçek zannedip dolandırıcıların tuzağına düşüyor. Sonrasında başlarını kaygıya sokmak istemeyenler düzmece ileti ve tehditlere kanıp daha büyük sorunlarla baş başa kalıyor. 21 yaşındaki üniversite öğrencisi Melih Necati, parasını dolandırıcılara kaptıran mağdurlardan sırf biri. Melih Necati, sistemin, e-ticaret sitelerinden belirli eserler alarak bunlardan komite kazanmaya odaklı olduğunu söylüyor ve şunları diyor: “Sistem içerisinde eser satın alma bir ‘görev’ olarak isimlendiriliyor. Her bir misyonu tamamladıktan sonra da üyelerin hesabına belirli ölçülerde para gönderiliyor.“
Dolandırıcıların, bir eseri aldırmaya ve eseri e-ticaret sitelerinde favori göstermeye çalışmaya odaklı olduklarını lisana getiren Melih Necati, dolandırıcıların çalışma sistemlerini, “Bize günlük misyonlar veriyorlar. Birinci başta 5 misyonla başlatıyorlar ve 100 lira yatırmanızı söylüyorlar. Yatırdıktan sonra birinci eseri alıyorsunuz ve sonra kurulunuzu alıp böylece devam ediyorsunuz. Ben de bunları yaptım ve beşinci misyona kadar 500 lira kazandım. Daha sonra bu parayı çektim. Ondan sonraki gün tekrar giriş yaptım ve bu sefer 10 adet misyon verdiler. 5 vazife için 100 lira kafiydi lakin bu 10 misyon için birinci vazifede 100 lira, 2’nci misyonda 300 lira, 3’üncü misyonda 800 lira olarak sayılar yükselmeye başlıyor. Misyonları tamamlamadığınız sürece ise paranızı alamıyorsunuz” diyerek anlattı.
‘KİMSE BENİM ÜZERE MAĞDUR OLMASIN’
Bir noktada dolandırıldığının farkına varan Melih Necati, içeride kalan 4 bin 500 lirasını almak istediğinde, olumsuz yanıtlarla karşılaştı. Dolandırıcılar, parasını vermeyeceklerini söylediğinde mevzuyu araştırmaya başlayan ve haklarında pek çok şikâyet olduğunu fark eden Melih Necati, kuzeninden parasını kurtarması için yardım istedi. Kuzeninin, dolandırıcıların sitesini ele geçirerek şifrelerini aldığını söyleyen mağdur, parasını nasıl aldıklarını şu sözlerle anlattı:
“İki adet bağlantı numarası vardı ve ikisi de yabancı ülkelere kayıtlı telefon numaralarıydı. Artık dolandırıldığımı anlamıştım. Site hakkında çok fazla insanın mağdur olduğunu şikayetlerden fark ettim. Para kazanmak için birkaç arkadaşımdan aldığım borç para içeride kalmıştı ve kurtarabilmek için kuzenime haber verdim. Kuzenim sitenin şifrelerine ulaştı ve siteyi kullanılmaz hale getirdi. Onlar açmaya çalışırken kuzenim kapatıyordu. Bir müddet sonra karşı taraf kabul etti ve paramı vermek kaidesiyle şifrelerini geri aldılar.”
Dolandırıcıların kuzeniyle iş birliği yapmak istediğini söyleyen Melih Necati, “Kuzenime bir site hack’leme için 500 dolar bile teklif ettiler. Siteye baktığımda ise hâlâ burayı kullananların olduğunu görüyorum. Kimse benim üzere mağdur olmasın” dedi.
‘ARKADAŞ DAVETİYLE KELAMDA PARA KAZANIYORSUNUZ’
Günümüzde, üst seviye yöneticilerden, profesörlere kadar pek çok kısmın dolandırıldığına şahit oluyoruz. Peki bu türlü bir durumu yaşamamak için neler yapmalıyız? Bahisle ilgili görüşlerini paylaşan ve bu tuzağa düşülmesinde iki değerli etken olduğunun altını çizen Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan, “Etkenlerden biri, birinci tuzağa düşen. Siteden haberdar olup vadettiği kara inananlar arkadaşlarını davet etmeye başlıyor. Arkadaş davetiyle kelamda para kazanıyorsunuz, birebir formda daveti kabul edenlere de kelamda bonus paralar veriliyor” ayrıntısını paylaştı. Demircan, pek çok vatandaşın ihtimamla yazılmış geçersiz ‘güvenlik’ iletilerine kandığına dikkat çekerek, “Elbette bunların yanında dolandırıcılık için kullanılan sitelerin profesyonel manzarası, özenle yazılmış ve dolandırılmak üzere olan vatandaşların yüreğine su serpen ‘güvenlik’ açıklamaları ve en değerlisi sormak istediğiniz bir soru olursa canlı canlı konuşabileceğiniz kelamda bir şirket yetkilisi inanç sağlayan en kıymetli etkenlerden biri” diye konuştu.
KÜÇÜK SAYILARLA BAŞLANIYOR, SONRA ÖLÇÜ ARTIYOR
Bu biçim dolandırıcılıklarda bilhassa kolay misyonlar isteniyor. Bunların karşılığında da para kazanılması sağlanıyor. Bu vazifelerin sonunda gün bazında yüksek kar görünmesinin bu üslup tuzaklara düşülmesindeki en büyük etkenlerden biri olduğunu lisana getiren Demircan, “Dolandırıcılık sitelerinin en kıymetli özelliklerinden biri de büyük ve esaslı firmaların isimlerinin kullanılması. Sitelerinin genelinde tahlil ortağı kısmında ya da misyonların içerisinde bu esaslı kurumların isimlerinin geçmesi tuzağa daha kolay düşülmesine neden oluyor. Bunun yanında bu çeşit dolandırıcılıklara kanılmasının en değerli nedeni para kazanılması için para yatırılıyor olması. Sisteme kesinlikle para eklemeniz gerekiyor” diye konuştu. Küçük sayılarla denemeler yapanların daha sonra daha büyük paralar yatırmaya başladığını paylaşan Demircan, şöyle devam etti:
“Çok küçük sayılarda olsa dolandırıcılar o paralar yatırılmadan misyonlara başlanmasına müsaade vermiyor. Örneğin X TL para yatırıldıktan sonra misyon tamamlanırsa paranız X 50 TL olabiliyor. Paranız biriktikten sonra şayet çekmek isterseniz başlarda sistem buna müsaade veriyor. Tuzağa düşmeden evvel küçük sayılarla denemeler yapanlar paranın yattığını görünce daha büyük paralar yatırmaya başlıyorlar. Bu durum bu stil tuzaklara kolay bir halde kanılmasının en büyük nedenlerinden.”
BİRKAÇ DAKİKADA KOLAY PARA KAZANMA VAADİ
“Bu çeşit dolandırıcılık yapan sitelerin en büyük iki ortak özelliğinden biri, sundukları tekliflerin gerçek olamayacak kadar cazip olması” diyen Osman Demircan, “Bilgisayar başında birkaç dakikada çok kolay bir formda para kazanmayı vadediyorlar. Bu sayıları da profillerde vatandaşlara gösteriyorlar” ifadelerini kullandı. Demircan, ikinci besbelli özelliği ise şöyle aktardı:
“Sisteme dahil olunduğunda paraların -ki bu paralar ekseriyetle küçük meblağlar oluyor- istenildiği vakit çekilebilmesi. Bu halde inanç kazanıp sisteme daha fazla para eklenmesi sağlanıyor. Özetle kolay para ve başlarda istendiğinde paranın çekilebilmesi garantisi vatandaşları bu tuzağa çekiyor.”
‘PONZİ’YE DİKKAT!
En fazla karşılaşılan dolandırıcılık tipinin ‘ponzi’ denilen ve halk ortasında ‘saadet zinciri’ olarak bilinen usul olduğuna dikkat çeken Osman Demircan, “Yapılan yatırım kadar kâr hissesi vadeden ve sisteme katılan üyenin, yeni üyeler eklemesi ile çıkar modelinin arttığı metot. Dünyada ve ülkemizde çok sayıda örneği ve mağduru var maalesef” yorumunu yaptı. Son devirde kripto paralar üzerinden yapılan dolandırıcılıkların sayısının arttığına ve bu durumun dünya genelinde çok fazla mağdur yarattığına işaret eden Demircan, “Ülkemizde de bu biçim sistemlere dahil olup dolandırılan vatandaşlar var. Kelamda bir borsa ve pahalı bir altcoin olarak görünen kripto para yatırım aracının önemli sayılarda yatırımcı topladıktan sonra sunucuları kapatarak ortadan kayboluyorlar” diye uyardı.
Böylesi dolandırıcılıklardan korunmanın kolay yolunun yasal mevduatları denetim etmek olduğunu lisana getiren Demircan, “Siz bu sisteme girerseniz yasalar sizi nasıl koruyor? Örneğin sistemin merkezi Çin ise dolandırıcılık ile karşı karşıya kalındığında yasal olarak bir şikâyet merkezi neresi olacak? Bu kadar paranın bu müddetlerde kazanılması olağan mi? Emsal yapılarda kimler dolandırılmış? Bu soruları sormak gerekiyor. Bilhassa kripto para dünyasında önemli manada yatırımcısını koruyan kuralların olmaması bu usul dolandırıcılıkların yolunu açıyor. Maalesef ücretsiz peynir yalnızca fare kanında oluyor” dedi.