Deri iki katmandan oluşurken, güneş de UVA ve UVB ışınları olarak iki ayrıldığını belirten Dermatoloji Uzmanı Dr. Işıl Kamberoğlu Turan, “UVB ışınları derinin üst katmanında kalırken, UVA ışınları alt katmana geçebiliyor. Bulutlu günlerde bile tesiri gösteren ve hatta camdan içeri sızan UVA ışınları dünya yüzeyine yansıyan ultraviyole ışınlarının yüzde 95’ini oluşturuyor.
Bu ışınlar foto yaşlanma dediğimiz cildin dayanak yapılan olan kollajen ve elastin liflerin dokusunu kaybetmesine ve cilt sıkılığının azalmasına sebep oluyor. Bunun yanı sıra güneş alerjisi olarak bilinen kızarıklık, kaşıntı, polimorf ışık erüpsiyonu şikayetlerinin de sebebini oluşturuyor. Hamilelik maskesi, sık tekrarlayan omuzda, yanak ve alında koyu lekeler ve hatta cilt kanseri oluşumuna da sebep oluyor” dedi.
UVB ışınları güneş ışınlarının yüzde 5’ini oluşturduğunu belirten Turan, “Bulut ve camlardan geçemezler lakin derinin üst katmanına nüfuz edebilirler. Reaktif oksijen radikallerine karşı bariyer işlevini düzgün sağlayamadığımızda bronzlaşma, güneş yanıkları, güneş alerjisi ve cilt kanserlerinden sorumludurlar. Güneş kremi seçerken hem UVA hem de UVB muhafaza sağlamasına kesinlikle dikkat etmeliyiz.
Doğru güneş koruyucuyu seçmek bazen baş karışıklığı oluşturabilir. Etiket okurken dikkat etmek için birkaç ipucundan kelam etmek istiyorum. UVA ve UVB ortak müdafaa gayesiyle geniş spektrumlu (broad band) yazması son derece değerlidir. UVA muhafazası: PPD / PA, UVB muhafazası: SPF bedelleri ile ölçülür. SPF’nin dört farklı müdafaa seviyesi vardır. Düşük (6 -10 faktör), orta (15 -25 faktör), yüksek (30 -50 faktör) ve çok yüksek (50+ faktör). Pekala bu SPF numaraları ne tabir ediyor? Cilde SPF faktörlü bir eser uygularsa, yanma müddeti (cildinizin kaç dakikada kızardığı) müdafaa faktörü ile çarpılır ve güneşin altında yanmadan kaç dakika kalabileceği belirlenir.
Peki buna güvenmeli miyiz? Asla. Güneş koruyucularda ne kadar çok uygulama yaparsanız o kadar çok korunursunuz. Bu sebeple dışarı çıkmadan 30 dakika evvel sürülmesini ve kesinlikle 2 saatte bir kremleri yenilemeyi öneriyoruz. Denizde, suda uzun müddet kalınacağı devirlerde suya sağlam formüller tercih edilmelidir. Güneşten koruyucular yüzme, çok aktivite ve kurulanma sonrası tekrar uygulanmalıdır.
Koruma cevabı cilt tipinize nazaran de değişecektir. Hamile ve çocuklarda fizikî bariyer oluşturan titanyum dioksit ve çinko oksit içerikli filtreleri tercih etmek hala inançlı gözüküyor lakin bu kremler beyaz renk bırakarak, yapışkan bir doku hissi veriyor. Fizikî filtreler, ışığın deriden emilmesini engelleyerek ışığı yansıtırlar lakin kimyasal filtreler ışığı emerek, zararsız ısı ya da ışık olarak geri verirler.
Kimyasal filtreler ortasında PABA, sinnatlar, salisilatlar ve benzimidazoller en önemli UVB koruyucular iken, benzofenonanlar, metinil antranilat ve kamfor bileşikleri UVA ışınlarına tesirlidir. Lekeli ciltler için ise renkli güneş koruyucular ön plana çıkarken; rozase yada kızarık hassas ciltler için kimyasal filtrelerden uzak durmayı öneriyoruz” diye konuştu.
İyi bir güneş koruyucuda hem UVA hem UVB filtresi, suya ve tere sağlam olması, yüksek müdafaa faktörü içeriği, maliyetinin erişilebilir ve sürdürülebilir olmasını yanı sıra alerjik olmamasına dikkat edilmesi gerektiğini belirten Turan, “üneş insanları yaşlandırdığı için en tesirli yaşlanma aykırısı krem güneş hamidir. Şahsa özel uygulama için, kesinlikle dermatolog denetiminde eser seçmeyi öneriyoruz. Unutmayın cilt bakımı bilginin sihrini taşır” dedi.