Türkiye’nin sanatla dolup taşan kentlerinden İstanbul, Ankara ve İzmir’de bulunan tiyatro, stant, atölye üzere aktiflikleri derleyen Haftanın Sanat Rotası, bu hafta on dördüncü sayısıyla sizlerle. Bu haftanın derlemesinde birbirinden farklı stantlar ve tiyatro oyunları yer alıyor.
Her hafta cuma günü yayımlanan Haftanın Sanat Rotası’nda bu hafta 28 Aralık-3 Ocak tarihlerindeki aktifliklerine yer veriliyor.
İşte İstanbul, Ankara ve İzmir’de sizler için derlediğimiz kültür sanat aktiflikleri:
İstanbul’da bu hafta
-11! Bir Sinema Hadisesi
Bir Sinema’nın tertibiyle düzenlenen “11! Bir Sinema Hadisesi” şenliği, 2-5 Ocak 2025’te İstanbul, Ankara, İzmir ve Eskişehir’de sinemaseverlerle buluşacak.
Bir Sinema’dan yapılan açıklamaya nazaran, yılın beklenen sinemaları, vizyon öncesi şenlik kapsamında izlenebilecek. Şenliğin biletleri, Biletinial’da satışa sunuldu.
Kate Winslet‘a “En Uygun Bayan Oyuncu” kategorisinde Altın Küre adaylığı getiren Ellen Kurasimzalı “Lee” (2023), Nicole Kidman‘ın, Halina Reijn imzalı “Babygirl” (2024) sineması, Angelina Jolie‘nin opera sanatçısı Maria Callas’a hayat verdiği ve Haluk Bilginer‘in de oyuncu takımında yer aldığı “Maria” (2024), Cannes Sinema Şenliği’nden Heyet Özel Ödülü’yle dönen Mohammad Rasoulof imzalı “Kutsal İncirin Tohumu” (2024) ve dünya prömiyerini Cannes’da yapan “The Most Precious of Cargoes” (2024) sinemaları şenlik programında yer alıyor.
-Benim Küçük Dünyamın Dışında / Tuncay Topçu
Sanatçının amorf formlarla oluşturduğu soyut fotoğraflarına yer veren stant, “ben” olgusunu, iç ve dış dünya ortasındaki zıtlık ve çatışmaları keşfe çıkıyor. Sanatkarın son devir üretimlerinden oluşan tuvallerinde amorf yapılar ve girift biçimler, aerodinamik bir yapıyla bütünleşerek hassas renk algısının tesiri ile biçimleniyor.
Amorf biçimlerin kontürü olmaktan çok, her an değişmeye ve diğer bir şeye benzemeye meyilli çizgileri, birbirini yok etme gayreti içinde hayâli ya da gerçek beşerler, objeler, ağaçlar üzere biçimlerin gölgeleri olarak tuval yüzeyinde gezintiye çıkıyorlar.
-Serbestlik Dereceleri
Sümeyra Bakır, Tayfun Erdoğmuş, Bedirhan Kılıç, Merve Karakoç, Kerem Özkan, Dila Pirinç, Beste Saraç, Ulya Soley ve Berkay Tuncay’ın iştirakiyle gerçekleşen ve Kerem Ozan Bayraktar’ın küratörlüğünü üstlendiği stant, sanatsal tabir biçimleriyle yeri nasıl algıladığımızı, kurguladığımızı ve temsil ettiğimizi odağına alıyor. Bir sistemin çevresel şartlara nazaran nasıl hareket edebileceğini, dönüşebileceğini ve tekrar biçimlenebileceğini açıklayan “serbestlik dereceleri” kavramı, sabit uzam modelleri yerine, farklı yoğunluklar ve hareket olasılıkları içeren bir anlayış öneriyor.
Sergi, doğrusal yer anlayışlarından doğan statik temsillerin dünyayı olduğu üzere yakalanabilecek sabit objeler ve varlıklardan oluştuğu varsayımının yerine gerçekliğin dinamik fakat sonlu yapısını merkezine alıyor. Ömrün, bilhassa de yer tecrübelerinin farklı yoğunluklara, durağanlıklara ve hareketlere sahip özelliklerini vurgulayan stant, uzamdaki olasılıklar ağına ve onun yer yer katılaşan hudutlarına odaklanan teknikler barındırıyor.
-Woyzeck
Franz Woyzeck bir askerdir ve yüzbaşı berberi olarak hizmet vermektedir. Gereksinim ve varoluşsal kaygılarla hareket ederek, kendisine sırf bezelye yemesine müsaade veren bir doktor tarafından tıbbi test konusu haline getirilmesine müsaade verir. Ve sonra onu rahatsız eden şizofreninin sesleri ve semptomları var. Ve Woyzeck’in sevgilisi ve Bando’nun davulcu çavuşuna âşık olan çocuğunun annesi Marie.
Büchner’in dram fragmanında, insan varoluşunun bedelini ödeyen tüm karakterler sürükleyici, baskıcı ve mazlumdur. Kurbanlar ve failler.
Henüz 23 yaşında olan Georg Büchner, Woyzeck isimli oyununu görsel olarak çarpıcı ve vaktine nazaran vizyoner bir oyun olarak yazmayı başarmış. Alman edebiyatının en ünlü metinlerinden biri olan bu oyun 28 Aralık Cumartesi günü Kadıköy’de yer alan Nazım Hikmet Kültür Merkezi’nde olacak.
-Çıkıntı
Modern mimari dizaynın yapıtı, yüksek bir binanın cephesi… 21 Yüzyıl İstanbul’unun kentli, eğitimli, yeni orta sınıfının kendi kendini hapsettiği iki boyutlu dünyanın ahlakçı, dışlayıcı yüzeyi… İçeride, yeni dünyanın hizmet bölümünde başarılarıyla isim yapmış bir ofisin çalışanları her sene gelenek haline getirdikleri kostüm partisinde kendilerinden geçmektedirler. Muvaffakiyet, hoşluk, fit bedenler, kaliteli boş vakitler, mizah yeteneği, günlük bağlar, bağımsız ruhlar, itiraf kültürü… Lakin biz içeride değil, dışarıdayız. Binanın dışında. Cephesinde. Güzel de 30lu yaşlarının ortalarındaki, yeni dünyanın hizmet bölümüne emek veren eğitimli bir asker(!) olan Erkan’ın orada ne var?
Senelerdir azimle, hırsla tutunmaya çalıştığı ofisinin aylardır sabırsızlıkla beklenen o çılgın partisinde, içeride kendinden geçmek varken, nedir Onu oraya çıkmaya iten şey? Neden orada? Başından neler geçiyor? Pekala oradan kurtulabilecek mi? Kurtulacaksa Onu oradan kim, nasıl kurtaracak? Erkan yoksa, ayakta durabilmek için takviye aldığı Çıkıntının ta kendisi mi? Sanki asıl Çıkıntı, Erkan’ı o felaketten kurtaracak öbür bir kahraman mı? İçerideki iki boyuttan tesadüf yapıtı süzülen bir kahraman? Kentteki çarpıklıkları gözler önüne seren bu oyun 29 Aralık Pazar günü Kadıköy Boa Sahne’de olacak.
-Ver Parayı
Kapitalizm krizde! işsizlik, evsizlik, yoksulluk, ’barışçıl’ rekabet içinde bir toplum…
İKEA’da çalışan satıcıdan satış müdürüne, garantisiz ressamdan koleksiyonere 14 farklı hayat… Kartlar onlar için her gün yine dağıtılıyor. Kimler düşecek, kimler çıkacak? Kısa ve güçlü sahnelerden oluşan oyun vakit zaman birbiriyle kesişen birçok öykü anlatıyor. Ritmi hiç düşmeyen oyunda ekonomik krizi bu kere tüm sertliğine karşın gülümseten bir bakış açısıyla izleyeceğiniz bu oyun, 2 Ocak Perşembe günü Leyla Gencer Sahnesi’nde olacak.
Ankara’da bu hafta
-Yeni Aralık / New Space
Galeri Soyut’un 2011’den itibaren sistemli olarak gerçekleştirdiği “Küçük Şeyler” stantları “Yeni Aralık” aktifliğine gerçek evrilirken kapsamını genişletip konseptini değiştirdi. Türkiye’nin dört bir yanındaki üniversitelere kapılarını aralayan Galeri Soyut, mesleğinin başındaki genç sanatkarlar için sanat ortamına girişte inançlı bir eşik olmaya devam ediyor. Yeni bir yılın arefesinde bir sanat şölenine dönüşen “Yeni Aralık” ortaya attığı “boyut” sorunsalı üzerinden sanat ortamında yeni sorular üretecek ve yeni tartışmaları tetikleyecek üzere görünüyor.
Sanat piyasasında yer edinmiş usta isimlerin mesleğinin başındaki genç sanatkarlara dayanak verdiği bu proje standı, sanat dünyasında yeni kapılar açmayı ve gençler için yeni imkanlar yaratmayı amaçlıyor. Bu nedenle de stantta yer alan usta sanatkarlardan oluşturulacak bir konseyin seçeceği genç sanatkarların, sanatsal araştırma yapmak ve tecrübe kazanmak için yurt dışına gönderilmesi; Galeri Soyut’ta şahsî stant açması ve Galeri’nin yer aldığı sanat fuarlarına katılmak üzere davet edilmesi planlanıyor. Yeni Aralık / New Space” Proje Standını 6 – 30 Aralık 2024 tarihleri ortasında Galeri Soyut / Çankaya C Salonunda izleyebilirsiniz
-Uyuyan Venüs / Seval Şener
Nü konusunu birinci günah ve cennetten kovulma ile ilişkilendirerek ele alan sanatçı, sanat tarihi ve mitolojiyi merkeze aldığı işlerini izleyiciyle buluşturuyor. Sanatkarın biçim lisanı ve üslup dönüştürmeleriyle alternatif bir yaklaşım sunan stant, mitolojik bir figür olan Venüs’le birlikte Adem ve Havva’yı da odağında tutuyor.
Sergi, sanat tarihi boyunca bir tanrıça, uyuyan çıplak bir bayan yahut bir fahişe olarak tasvir edilen Venüs’ün halleri ni gözler önüne sererken, Havva ve Adem aracılığıyla sanatsal sözünü nü’de bulan çıplaklığın, mitolojik ve ikonografik kökenlerini araştırıyor.
Batı sanatına mahsus bir tıp olan nü ile Doğu sanatına mahsus bir biçim olan minyatür ortasındaki aykırılık üzerinden kurulan stant, kutsal/göksel olan ile müstehcen/dünyevi olanın zıtlığına vurgu yapıyor.
Şener, yer ve derinlik tesirini yok ederek minyatür lisanında kurguladığı Boticelli’den Giorgini’ye, Titian’dan Velazquez’e, Manet’den Inger’a, Rubens’ten Brugel’e kadar uzanan ikonik nü fotoğraflarını, figürinler ve rölyefleriyle bir ortada sergiliyor. Seval Şener’in Uyuyan Venüs standı 4 Ocak tarihine kadar ziyarete açık olacak.
-Etekler ve Pantolonlar
Nurseli İdiz, Nergis Kumbasar ve Kimya Gökçe Aytaç tarafından sahnelenen Etekler ve Pantolonlar 7. döneminde BAM Üretim tertibiyle Türkiye’nin her kentinde sanatseverler ile buluşmaya devam ediyor.
Ödüllü oyun Etekler ve Pantolonlar’da, Nurcan yıllardır görüşmediği okul arkadaşı Aysel’e sürpriz yaparak meskenine ziyarete gelir. Nurcan kocasının kendisini aldattığını ve intikam alacağını bu mevzuda Aysel’den yardım istemek için geldiğini açıklar. Aysel Nurcan’ın durumuna üzülür ve ona yardım edeceğini söyler. Aysel ve Nurcan, Nurcan’ın eşine karşı strateji belirlerken, Aysel de bu durumlardan etkilenip kendi evliliğini sorgulamaya başlar. Nurcan ve Aysel evliliklerini sorgularken geçmişlerine bir seyahat yaparlar ve aslında ikisi de hayatlarında olmak istedikleri üzere değil de aile ve etraf baskısıyla, diğerlerinin onları görmek istedikleri bireylere dönüştüklerini anlarlar. İki eski arkadaşın evliliklerini sorgulamak için başladıkları süreç, artık kendi istedikleri hayatlara gerçek yol aldıkları bir sürece dönüşür.
Üç farklı bayanın, üç farklı öyküsünün aslında birbiriyle benzerliklerine ve yaşayacakaları yeni hayatlarına hakikat yol aldıkları bu seyahate şahit olmak için sizi de Etekler ve Pantolonlar oyununa bekliyoruz. Etekler ve Pantolonlar 29 Aralık Pazar günü Yenimahalle Belediyesi Dört Mevsim Tiyatro Sahnesi’nde olacak.
-Medea
Euripides tarafından kaleme alınan ve birinci sefer M.Ö 432’de sahnelenmiş olan tragedya, Aziz Namati tarafından Kürtçe tek kişilik bir anlatı tiyatrosuna dönüştürülmüştür.
Güç, ihanet, intikam üzere güçlü hisleri barındıran oyun, gururlu ve incinmiş bir bayanın dönüşümünü bahis alır.
Medea, Tanrıça soyundan gelmedir ve iktidarı temsil eden Altın Postu tüm ailesine ihanet etme kıymetine aşık olduğu kocası için alıp Yunanistan’a getirmiştir. Lakin kocası diğer bir bayan için ve tabi ki yeni bir iktidar hırsı için, Medea’ya ihanet eder. Sonrasında ise yeni bayanla evlenebilmek için Medea ve iki çocuğunu sürgüne göndermeye karar verir.
İşte Medea bu noktadan sonra bir karar vermek zorunda kalacaktır, ya intikam almak ya da ihaneti sineye çekmek…
Medea’nın kıssasını anlatan bu eşsiz oyun 28 Aralık Cumartesi günü DüşKapanı Sanat Merkezi Necdet Ersan Sahnesi”nde olacak.
-Olmak İstemediğim Ne Varsa
Olmaktan korktuğumuz bireyler… Kim onlar? Neden korkarız o şahıslara dönüşmekten? Korkarız da neden günün birinde “o” olarak buluruz kendimizi? Sorumlu biz miyiz, onlar mı? Yoksa iş baştan bu yana dini öğretilere, türkülere, mitoloji ve tragedyalara mevzu olup, insanın başını bulandıran bahtın akıl almaz cilvesinin midir? XXIV. Direklerarası Mükafatları Ümit Veren Yeni Tiyatro Ödüllü bu oyun 3 Ocak Cuma günü Farabi Sahnesi’nde olacak.
-İzafiyet
Genç gazeteci Margaret Harding, Albert Einstein’la söyleşi yapmanın bir yolunu bulup onu ziyaret eder. Fakat Margaret bilinen klişe soruların tersine söyleşiyi derinleştirip Einstein’ın hayatının bilinmeyenleri ile devam etmek istemektedir… Oyunumuzda, Einstein’ın zorlandığı sürükleyici bir kıssanın içine çekiliriz. Einstein’ın hayatına ışık tutan bu oyun 2 Ocak Perşembe günü Şinasi Sahnesi’nde olacak.
İzmir’de bu hafta
-Evinde Hissetmek, Yine ve Yeniden
Sergi, kendisini İzmirli bir sanatçı olarak tanımlayan, 1985-93 yılları ortasında Dokuz Eylül Üniversitesi Hoş Sanatlar Fakültesi’nde eğitim gören Ekrem Yalçındağ’ın 40 yıl evvel sanat hayatının başladığı kente duyduğu manevi bağlılığa sembolik bir hürmet ve yanıt niteliğinde. Yalçındağ, sanatçı tutkusunun yeşerdiği, esaslı dostluklar inşa ettiği, gençlik yıllarının coşkulu günlerini yaşadığı İzmir’e yine dönmenin memnunluğu ve huzurunu standının ismine da taşıyor.
-Tasarımcıların Gözünden Aziz Nesin Kitapları
8.İzmir Memleketler arası Mizah Şenliği’nin bu yılki stantlarından biri Nesin Vakfı Aziz Nesin Arşivi işbirliği ile düzenlenen ‘Tasarımcılarım gözünden Aziz Nesin Kitapları’ . Kitapta ülkemizin seçkin tasarımcılarının Aziz Nesin kitapları için yaptığı kapak dizaynları yer alıyor. Tasarımcıların Gözünden Aziz Nesin Kitapları standı 29 Aralık tarihine kadar ziyarete açık olacak.
–Kral Ölüyor
Yeryüzünde her yerde yaşamış ve tüm vakitlerin kendini ölümsüz sanan hükümdarlarına makus bir haberimiz var: Kral oyunun sonunda ölecek! Kendi varlığını, onun varlığıyla tanımlamış herkesi de yanında götürerek…
Varoluşun sonsuz trajikomedisinde, kendini her şeye kadir zannedenlerden sırf birinin yok oluşu: “On bin sayfalık bir kitapta bir sayfa olacak. Bir milyon kitaptan oluşan bir kütüphanedeki bir kitabın içindeki bir sayfa. Bir milyon kütüphaneden biri olan bir kütüphanedeki bir milyon kitaptan birindeki on bin sayfalık bir kitabın içindeki bir sayfa olacak” ve onu bulmak hiç kolay olmayacak… Kral Ölüyor oyunu 27 ve 28 Aralık tarihlerinde Sevda Şener Sahnesi’nde olacak.
-Majestik
Geçirdiği kalp krizi sonucu hastaneye kaldırılan Hikmet Bey ağır bakıma girmeden evvel kızı Şebnem’e bir vasiyette bulunur. Majestik Tiyatrosunun eski görkemine kavuşup yine açılmasını istemektedir. Bunun için de bu tiyatroyu seven ve emeği geçen beş bayana güvenir. Onların el ele verip işbirliği yapmalarını ister. Birbirinden farklı bu beş bayan Majestik Tiyatrosunu tekrar açmak için büyük bir maceraya atılırlar.
-Hulusi’yi Kim Öptü
Paragöz iş adamı Hulusi Öz muhasebecisi tarafından dolandırılır aslında bütün öykü bir yanlış anlaşılma üzerine gelişir. Sosyetik kızı ve karısı tarafından baskıya maruz kalan Hulusi muhasebecisinden intikam almanın hesaplarını yaparken hiç beklemediği sürprizlerle karşılaşır. Hulusi’yi Kim Öptü oyunu 27 ve 28 Aralık tarihlerinde Pier Sahne’de olacak.
-İkinci Caddenin Mahkumu
Oyunda tipik bir Amerikan orta sınıf ailesi olan Mel ve Edna`nın trajikomik hikayesi anlatılır. Amerikan buhranının ortaya çıktığı yıllarda geçen oyun boyunca; Mel ve Edna`nın, Amerikan kapitalizminin ve maddeci bedellerinin ironik sembolü olarak karşımıza çıkan İkinci Cadde’deki konutlarında birer mahkûma dönüşmelerine tanıklık ederiz.
İkinci caddedeki meskenlerinde pek çok şeyden şikayet etseler de konutlarını bir türlü terk edemezler. New York’ta hudut krizinin eşiğinde gezinen Mel ile karısı Edna’nın gürültücü komşular, umursamaz tabipler, cam açtırmayan trafik ve hava kirliliğiyle boğuşma halinde geçen “modern hayat”larını mizahi bir lisanla anlatan “İkinci Caddenin Mahkûmu”nda, ömrü kolaylaştırmak üzere geliştirilen kimi teknolojilerin vakit zaman hayatı nasıl da zorlaştırdığının altı çizilmiştir. İkinci Caddenin Mahkumu oyunu 27 ve 28 Aralık tarihlerinde DT Urla Atatürk Kültür Merkezi Sahnesi’nde olacak.