ANKARA- HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, resmi olarak “dalgalı kur rejiminde” olunmasına karşın dövizin birebir seviyede uzun müddet sabit kalmasını Meclis gündemine taşıdı. ‘Sabit kur sistemine’ geçilip geçilmediğini, doların hangi düzenekle ‘sabit’ tutulmaya çalışıldığını, Merkez Bankası’nın rezervlerinin ekside olduğu süreçte ‘Sabit kur sisteminin” nasıl sürdürüleceğini Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’ye sordu.
‘AŞIRI OYNAKLIK DURUMUNDA DİREKT MÜDAHALE EDİLİYOR’
HDP’li Paylan’ın soru önergesine karşılık veren Hazine Bakanı Nebati, Türkiye’nin uzun yıllardan beri dalgalı döviz kuru rejimini uyguladığını, döviz kurlarının piyasadaki arz ve talep şartları tarafından belirlendiğini söyledi, “Dalgalı kur rejiminde Merkez Bankasının açık yahut örtülü biçimde takip ettiği rastgele bir kur gayesi bulunmamaktadır” dedi.
Merkez Bankası’nın “döviz piyasasının sağlıklı çalışması” emeliyle, döviz arz ve talep gelişmelerini yakından izleyerek gerekli tedbirleri aldığını savunan Nebati, “Piyasa derinliğinin kaybolmasına bağlı olarak sıhhatsiz fiyat oluşumlarının gözlenmesi ve çok oynaklık durumlarında, piyasaya esnek ihaleler yoluyla yahut direkt müdahale edebilmektedir. Bu çerçevede Merkez Bankası tarafından döviz piyasasına yapılan müdahaleler tarzına uygun biçimde kamuoyu ile paylaşılmaktadır” sözlerini kaydetti.
‘TEDBİRLERLE, PİYASA FİYATLAMALARI YERİNİ MAKUL DÜZEYLERE BIRAKTI’
Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, HDP’li Paylan’ın sorularına Kur Muhafazalı Mevduat hesabını hatırlatarak karşılık verdi, “Makroekonomik ve finansal istikrarın kalıcı olarak tesis edilmesi emeliyle 20 Aralık 2021 tarihinde devreye alınan Kur Muhafazalı TL Vadeli Mevduat ve Katılma Hesapları eseri ve açıklanan öbür önlemler ile ülkemizin makro göstergeleriyle bağdaşmayan piyasa fiyatlamalarının yerini makul düzeylere bıraktığı görülmektedir” dedi.
Hazine Bakanı Nebati’nin karşılığını kıymetlendiren Paylan’a nazaran dolar kuruna yönelik müdahalelerde Merkez Bankası’nın “şeffaf olduğu” tezi büsbütün bir skandal, zira Merkez Bankası’ndan bu hususa dair bir açıklama yapılmıyor. Merkez Bankası rezervlerindeki 128 milyar doların akabinde 70 milyar doların da satıldığını ve nasıl satıldığının kamuoyuna açıklanmadığını belirten Paylan, Nebati’nin cevabını “yalan” olarak niteledi, “128 milyar doların üzerine 70 milyar daha şeffaf olmayan metotlarla satılmıştır” dedi.
‘BEYHUDE BİR GAYRET İÇERİSİNDELER’
Bakan Nebati’nin karşılığında yer alan, “Dalgalı kur rejiminde Merkez Bankasının açık yahut örtülü biçimde takip ettiği rastgele bir kur gayesi bulunmamaktadır” tabirlerine de reaksiyon gösteren HDP’li Paylan, dolar kurunun son bir aydır “çakılmış gibi” 18 TL düzeylerinde durduğunu hatırlattı ve şunları söyledi:
“Dolar 18 TL düzeyine sabitlenmiş durumda ve o sayıdan daima dolar satışı yaparak doları sabit tutmaya çalışıyorlar. Bu da aslında beyhude bir gayret içinde olduklarını gösteriyor. Kur gayeniz yoksa kura müdahale etmezsiniz. Kur hür piyasada açığa çıkar lakin kura daima müdahale ediyorlar ve bunu şeffaf olmayan prosedürlerle yapıyorlar.”
‘NEBATİ HAYAL DÜNYASINDA YAŞIYOR’
Bakan Nebati’nin cevabında yer alan, döviz kurunun kur muhafazalı mevduat hesabı üzere metotlarla “makul” düzeylerde tutulduğu kelamlarının de hakikat olmadığını belirten HDP’li Paylan, “Kur garantili mevduat birinci çıktığında dolar 11 liraya kadar düşmüştü. Halbuki şu anda 18 liraya tekrar yükseldi” dedi ve şunları kaydetti:
“100 milyarlarca lira hazine ve Merkez Bankası üzerinden bir avuç zengine aktarılıyor. Bu da fakirlerin vergisi ile toplanan paraların zenginlere aktarılması manasına geliyor. Makul düzeylere düştüğü argümanı gerçek değil. Şu anda dolar satışı durdurulsa yani özgür bırakılsa ben doların bir anda 25, 30 liraya fırlayabileceğini düşünüyorum. Dolar yapay olarak denetim altında tutuluyor ancak satılabilecek dolar da gitgide azalıyor. Sayın Nebati bir hayal dünyasında yaşıyor ve yaptığı uygulamalarla aslında yarın daha büyük bir felaketin de kapısını aralamış oluyor. Bu dolar satışları sebebiyle yarın çok daha büyük bir felaketle karşı karşıya kalabiliriz.”
‘BAKAN NEBATİ’YE İRTİCALEN KONUŞMA YASAĞI GETİRİLDİ’
HDP’li Paylan’ın önergesinde yer alan bir öteki soru ise, Bakan Nebati’nin Londra’da çeşitli bankaların ve yatırımcıların üst seviye yöneticileriyle şubat ayında yaptığı toplantıda “döviz kurunun sabit kalacağı taahhüdü vermesine” ait oldu.
“Londra’daki bankacılara döviz kurunun sabit kalacağı taahhüdü verebilmenizi sağlayan garanti neydi” sorusuna Bakan Nebati, “Londra ziyaretinde, Türkiye İktisat Modeli ve son periyot ekonomik gelişmeler çok sayıda yabancı fon yatırımcısı ile milletlerarası banka üst seviye yöneticilerine anlatılmış ve karşılıklı görüş alışverişinde bulunulmuştur. Toplantılarda Türkiye’nin dinamik üretim kapasitesi, güçlü büyüme performansı, sağlıklı kamu maliyesi, sağlam bankacılık dalı ve düşük borçluluğu ile gerek bölgesinde gerek global çapta ön plana çıkan, değerli potansiyel barındıran bir ülke olduğu vurgulanmıştır” cevabını verdi.
Bakan Nebati’nin son periyotta yaptığı toplantılarda sarf ettiği kelamlar nedeniyle reaksiyon çektiğini hatırlatan HDP’li Paylan, “Artık sayın Nebati de prompterla konuşmaya başladı. Daima yazılı olarak konuşuyor irticalen konuşmuyor. Yani Nebati’ye irticalen konuşma yasağı getirildi. Pek çok skandal açıklaması var ve bunları yapmamak için bu türlü bir yola gidildi” sözlerini kullandı. (DUVAR)