Kiev ve Moskova arasında İstanbul’da imzalanan anlaşmada, Ukrayna tahılı ihracatı için belirlenen üç limandan biri olan Odessa Limanı’na yönelik füze saldırısının yankıları sürüyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Türkiye ve Birleşmiş Milletler (BM) arabuluculuğunda imzalanan anlaşmadan bir gün sonra vurulan Odessa’yı hedef alan saldırıların Moskova’ya güvenilmeyeceğini gösterdiğini söyledi.
Söz konusu saldırının Rusya ile diyalog kurulması gerektiği tezini giderek savunulamaz hâle getirdiğini vurgulayan Zelenskiy, “Bu aleni Rus barbarlığı, bizi zafer için ihtiyacımız olan tüm silahları elde etmeye daha da yaklaştırıyor” dedi.
Rusya’dan yanıt
Zelenskiy’nin açıklamasına yanıt veren Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova ise, Rus füzelerinin Ukrayna’nın “askeri altyapısını” vurduğunu öne sürdü. Saldırıda Ukrayna’ya ait bir “devriye botunun” vurulduğunu ifade eden Zaharova, Telegram’da yayımladığı açıklamada, “Kalibr füzeleri, yüksek hassasiyetli bir saldırıyla Odessa Limanı’ndaki askeri altyapıyı imha etmiştir” dedi.
Ukraynalı yetkililer, füze saldırısı sırasında Odessa Limanı’ndaki silolarda tahıl bulunduğunu ancak gıda stoklarının zarar görmediğini bildirmişti. İki füze isabet eden limanın sadece altyapısının zarar gördüğünü belirten Ukraynalı yetkililer, saldırıda yaralananlar da olduğunu duyurmuştu. Ukrayna ordusu, iki ayrı füzenin ise hava savunma sistemlerince imha edildiğini belirtmişti.
Varılan tahıl anlaşmasının ardından İstanbul’da düzenlenen imza töreniFotoğraf: OZAN KOSE/AFP
İstanbul’daki imza törenine başkanlık eden BM Genel Sekreteri Antonio Gutterres, Odessa Limanı’na yönelik saldırıyı kınadı. Söz konusu ürünlerin küresel gıda krizi ve milyonlarca ihtiyaç sahibi insan açısından önemine vurgu yapan Guterres, tüm tarafları anlaşmaya bağlı kalmaya davet etti.
AB ve ABD’den Rusya’ya kınama
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ise saldırıyla ilgili olarak doğrudan Rusya’yı suçladı.
Twitter hesabından yaptığı açıklamada “AB, Rusya’nın Odesa Limanı’na yönelik füze saldırısını şiddetle kınıyor” ifadesini kullanan Borrell, “İstanbul anlaşmalarının imzalanmasından bir gün sonra hububat ihracatı için çok önemli bir hedefin vurulması, Rusya’nın uluslararası hukuk ve taahhütleri tamamen göz ardı ettiğini bir kez daha gösteriyor” dedi:
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken de saldırıyı “şiddetle kınadığını” belirterek, “Bu saldırı Rusya’nın dünkü anlaşmaya bağlı kalacağına yönelik inancı ciddi şekilde sarsmıştır” dedi.
Akar: Ruslar alakalarının olmadığını belirtti
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Odessa Limanı’na yönelik füze saldırısıyla ilgili olarak AA’ya yaptığı açıklamada, “Rusya ile yaptığımız temasta Ruslar kesinlikle bu saldırıyla alakalarının olmadığını, konuyu çok yakından ve ayrıntılı bir şekilde incelediklerini bize belirttiler” demişti.
Ukrayna Savunma Bakanı Oleksiy Reznikov ve Ukrayna Altyapı Bakanı Aleksandr Kubrakov ile de telefon görüşmesi gerçekleştirerek bilgi aldıklarını ifade eden Akar, “Füze saldırılarından bir tanesinin oradaki silolardan bir tanesine isabet ettiğini, diğerinin de siloya yakın bir bölgeye düştüğünü ve fakat orada önemli olan rıhtımların yükleme kapasitesinde ve kabiliyetinde herhangi bir olumsuzluk olmadığını, oradaki faaliyetlerin devam edebileceğini ifade ettiler” diye eklemişti.
Akar, “Tahıl sevkiyatı ile ilgili dün yaptığımız anlaşmadan hemen sonra böyle bir hadisenin meydana gelmesi gerçekten bizi de endişelendirdi. Bundan biz de rahatsız olduk. Fakat biz orada dün yaptığımız anlaşmadaki, vardığımız mutabakattaki sorumluluklarımızı yerine getirmeye devam ediyoruz ve biz tarafların sükunetle, sabırla burada sakin bir şekilde iş birliğine devam etmelerinden yana olduğumuzu da yine görüşmelerimizde dile getirdik” açıklamasında bulunmuştu.
Haftalarca süren müzakerelerin ardından Cuma günü İstanbul’da imzalanan anlaşma, Odessa bölgesindeki üç Ukrayna limanından tahıl ihracatı için Karadeniz’de koridor açılmasını öngörüyor. Anlaşma, savaş nedeniyle Ukrayna silolarında sıkışıp kalan 20 ila 25 milyon ton buğdayın ihracatının mümkün kılınmasını öngörüyor. Rusya ve Ukrayna dünyanın en büyük tahıl üreticileri arasında yer alıyor. Rus işgali başlamadan önce dünyada ticareti yapılan buğdayın yaklaşık yüzde 30’u bu iki ülkeden sağlanıyordu.
DW,AFP,rtr / CÖ,ET