Merkez Bankası’nın devreye aldığı kredilerde bankalara mecburî menkul değer tutma koşulu, KKM koşulu kredileri için ek tahvil yükü üzere kararlar Türkiye’nin tahvil faizlerini tek hanelere yanlışsız indirmeye başladı.
Yüzde 28’lerin üzerine kadar çıkan Türkiye’nin 10 yıllık gösterge tahvil faizleri yüzde 11,37’ye kadar indi. Enflasyonun yüzde 80’i aştığı devirde TL cinsi tahvil faizlerinde düşüş sürerken Türkiye’nin 10 yıllık dolar cinsi Eurobond faizi ise yüzde 9,96 düzeyinde.
Dünyadan Şebnem Turhan’ın haberine nazaran martta Eurobond ihracı sırasında Türkiye’nin 5 yıllık iflas risk primi CDS’leri 570 düzeyindeyken şu an 783 aşılmış durumda. Eş vadelerde TL ve dolar cinsi tahvil faizleri birbirine bu derece yakınsaması dikkat çekerken ekonomistler bunun bir anomali olduğunu ve sürdürülebilir olmadığını lisana getirdi.
“Normal bir piyasa fiyatlamasını yansıtmıyor”
Eski TCMB Başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara, kelam konusu durumun olağan bir piyasa fiyatlamasından kaynaklanmadığını, TCMB’nin düzenlemelerinin tesiriyle olduğunu söyledi. Kara şunları kaydetti:
“Şu anda 2 yıllık TL cinsi tahvil faizi Hazinenin ihraç ettiği vadesine 2 yıl kalmış dolar tahvil faizinin yalnızca 3 puan üzerinde. Olağanda piyasa fiyatlamalarının iktisadi temelleri yansıttığı ekonomilerde yerli para cinsi ve dolar cinsi tahvillerin ortasındaki temel farkı döviz kurundaki beklenen değişimin belirlemesi beklenir. Yani TL’nin ABD Dolarına karşı kıymet kaybetmesi bekleniyorsa TL cinsi tahvillerin faizi ABD Doları cinsi tahvil faizinden daha yüksek olur. OVP’ye nazaran bile önümüzdeki iki yıl boyunca TL’nin dolara karşı yılda ortalama yüzde 17 paha kaybetmesi beklendiği bir ortamda 2 yıllık TL cinsi tahvil faizi ile dolar cinsi tahvil faizi ortasındaki farkın hayli yüksek olması gerekir.
Ancak fark yalnızca 3 puan. Mevcut konjonktürde ABD Doları cinsinden tahvil faizi ile TL tahvil faizinin birbirine bu kadar yaklaşması olağan bir piyasa fiyatlamasını yansıtmıyor. Büyük ölçüde düzenlemelerin tesirinden kaynaklanıyor. TCMB bankalara zarurî karşılık yerine TL tahvil tutma yükümlülüğü getirince TL cinsi tahvillere önemli talep oldu. Bu da piyasa şartlarından bağımsız olarak TL tahvilin faizini aşağı taraflı bastırdı. Ortadaki farkın düşmesinin temel sebebi bu.“
“Faizin fiyatlaması sürdürülebilir değil”
Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu ise şu görüşleri bildirdi:
“Dolar cinsi ile TL cinsi tahvil faizlerinin bu kadar yakınsaması geçmişte de çok rastladığımız bir durum değil. Faizin içinde iki tane bilgi olur, biri tanesi risk oburu beklenen enflasyondur. Dolar cinsi tahvil faizleri, CDS primi ile ABD 10 yıllık tahvil faizlerinin üzerinde oluşuyor ve en az 11 – 12 düzeylerini buluyor. ABD ya da öbür gelişmiş ülke faizleri de 12 aylık beklenen enflasyonun üzerinde dengeleniyor. Ve sıkı para siyaseti uygulanıyor. Bizde de TL cinsi faizlerinde olağan şartlarda risk primi ve beklenen enflasyon bilgisi olmasını bekleriz. Şu anda beklenen enflasyon 12 aylıklarda bile TCMB piyasa iştirakçileri anketine nazaran yüzde 40’ların üzerinde seyrediyor. Buna nazaran çok çok düşük faiz var. Faizin fiyatlamasında zahmet var görünüyor ve çok sürdürülebilir üzere de görünmüyor. TL faizlerin artması durumunda, bono tahvil fiyatlarında önemli düşüşlere yol açabilir ve portföylerde ıstırap yaratabilir. Riskler de içeriyor. Ancak mevcut durumda yabancı tartısı olmayan, kamu yüklü piyasada faizlerin oluştuğunu görüyoruz.“