Enerji ve Alışılmış Kaynaklar Bakan Yardımcısı Erdem Kalaycı, Türkiye Madenciler Derneği (TMD) tarafından düzenlenen “İkinci Maden Kurtarma Yarışması” kapsamında basın mensuplarının madencilik kesimine ait sorularını yanıtladı.
HEDEF 40 TON ALTIN ÜRETİMİ
Madenlerin günlük hayatın her alanında çokça kullanıldığına işaret eden Kalaycı, şunları kaydetti:
“Madenleri hayatımızdan çıkarıp alalım, inanın insanoğlu ‘taş devrine’ döner. Bugünkü çağdaş medeniyet düzeyine gelirken, madenleri işleyerek gelmişiz. İnsanoğlu madenlerin ismini evrelere vermiş. Türkiye’nin en büyük sorunu, ekonomik manada ‘cari açık’ diye açıklanır. Türkiye’de 2000’de altın üretimi yok. 2001’de 1,4 ton. Altın, Türkiye’de üretimi yeni olan bir maden. Altın üretimi 2020’de 42 ton, 2021’de 39 ton oldu. Bu yılki gayemiz salgın şartlarına karşın 40’lı sayıları geçmek.” değerlendirmesinde bulundu.
Yeni bir “Maden Yasası” taslağı üzerinde çalıştıklarını aktaran Kalaycı, “Altın madeni, bakır madeni olsun fark etmiyor. Toprağı delelim, sondaj yapalım, numune alalım, ekonomik bir bedel elde edelim. O bölge insanını harekete geçirmek çok sıkıntı, zira madencilik algısı çok negatif. Maden alanlarının süreç bittikten sonra rehabilite edilmesi gerekiyor. Hazırladığımız yeni maden yasasında rehabilitasyona daha çok kıymet verdik. Kelam konusu yasa taslağını bu etapta meclise sevk etmek pek kolay olmaz. Lakin, orada maden alanlarının rehabilitasyonu konusunu bir fon oluşturularak fonun madencilik süreçlerinden sonra şirketlerin rehabilitasyonda kullanmasını amaçlamıştık.” diye konuştu.
“BOR KARBÜRÜN TONU 40 BİN DOLAR DEĞERİNDE”
Kalaycı, Türkiye’nin potansiyelinin madencilikten kaynaklı cari açığı kapatacak büyüklükte olduğunu vurgulayarak, ocakta açılacak bor karbür fabrikası hakkında bilgi verdi.
Çin ve Hindistan’da personellik maliyetlerinin Türkiye’den çok daha düşük olduğunu anlatan Kalaycı, “Türkiye’den çıkarılan doğal taş dediğimiz mermer, blok biçimde ihraç edilebiliyor. Bunları işlemeye kalktığınızda oradaki rekabet gücünüzü kaybediyorsunuz. Bu doğal taşlar için geçerli. Başka madenleri, en azından orta eserlere dönüştürerek işleyip iktisada kazandırıp ihraç ediyoruz. Bordaki sorun ise biraz daha farklı. Bor, Türkiye’de uzun yıllar cevher olarak yani çıkarıldığı üzere ihraç edilmiş. Sonra borik asite dönüştürülerek ihraç edilmiş. Borik asitin tonu 800 dolar civarında. Boru, borik asite, daha sonra da karbüre dönüştürüyoruz. Bununla ilgili fabrikamız ocak ayında açılıyor. Bor karbür fabrikası. Bor karbürün tonu 40 bin dolar. Sorumuzun karşılığı da bu. Cevher olarak 200 dolar.” ifadelerini kullandı.
Kalaycı, zeytinlik alanlarında maden aranmasına ait, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Türkiye’de 1939 yılında çıkmış ‘Zeytin Yasası’ var. Buna nazaran zeytinlik alanlarda madencilik faaliyeti yapamıyorsunuz. Bırakın madencilik faaliyetini, rastgele bir sınai faaliyet de yapamıyorsunuz. Zeytinin olduğu alana 3 kilometreden fazla yaklaşamıyorsunuz. Yalnızca zeytin ve zeytincilik ile ilgili işler yapabilirsiniz. Zeytinliklerle ilgili çok değerli düzenlemeye gereksinimimiz var, zira bu yasa da kimi şeyleri mahzurlar noktaya geldi. Bununla ilgili herkesin kabul edeceği bir düzenleme yapılması lazım. Mevcut maden yasası çok cezalarla dolu bir yasa. Onu daha makul bir noktaya getirdik taslağımızda. Daha caydırıcı lakin daha kabul edilebilir bir noktaya getirdi. Mevcut durumda cezaların altından kalkmak sıkıntı.”